Sáng kiến kinh nghiệm Vận dụng mô hình phân tích SWOT khi lập kế hoạch chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng học sinh tại trường THPT Nguyễn Du

MỤC LỤC 	Trang 
A. CƠ SỞ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP
I. SỰ CẦN THIẾT HÌNH THÀNH GIẢI PHÁP:	1
VẬN DỤNG MÔ HÌNH PHÂN TÍCH SWOT KHI LẬP KẾ HOẠCH 
CHUYÊN MÔN NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG 
HỌC SINH TẠI TRƯỜNG THPT NGUYỄN DU
CƠ SỞ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP
SỰ CẦN THIẾT HÌNH THÀNH GIẢI PHÁP
Trong các văn kiện trình Đại hội XII (nhiệm kì 2016-2020), Đảng ta nhấn mạnh sự quan tâm đặc biệt và làm rõ hơn lập trường, quan điểm, tính nhất quán về sự cần thiết phải đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo, phát triển nguồn nhân lực. Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, đã từng được khẳng định trong các văn kiện Đảng trước đây, đặc biệt là trong Nghị quyết số 29 của Hội nghị Trung ương 8, khóa XI, khẳng định đây không chỉ là “quốc sách hàng đầu”, là “chìa khóa” mở ra con đường đưa đất nước tiến lên phía trước, mà còn là “mệnh lệnh” của cuộc sống. 
            Trong Văn kiện đại hội XII lần này, kế thừa quan điểm chỉ đạo của nhiệm kỳ trước, Đảng ta đưa ra đường lối đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo, phát triển nguồn nhân lực. Đảng cũng chỉ rõ trong giáo dục thì công tác quản lí giáo dục và đào tạo có mặt còn yếu kém. Đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lí giáo dục bất cập về chất lượng, số lượng và cơ cấu. Trong văn kiện cũng nêu rõ trong hệ thống giải pháp phát triển giáo dục giai đoạn 2011-2020, thì đổi mới quản lý giáo dục được xem là mục tiêu quan trọng và được quan tâm hàng đầu. Đồng thời trong năm học 2009-2010 Bộ GD-ĐT cũng phát động đổi mới giáo dục với chủ đề: “Đổi mới công tác quản lý để nâng cao chất lượng giáo dục”. Chủ đề đã được triển khai chỉ đạo trong phạm vi toàn ngành và có nhiều giải pháp đặt ra cho đội ngũ cán bộ quản lý, nhất là công tác bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ được quan tâm nhiều. 
Trong quản lý nói chung và quản lý nhà trường nói riêng, thì quản lý 
chuyên môn là nhiệm vụ hết sức quan trọng, mà trong đó phải kể đến vai trò của người cán bộ quản lý chuyên môn. Người cán bộ quản lý giáo dục có ảnh hưởng quan trọng, trực tiếp đến thành công hoặc thất bại của nhà trường. Trong xu thế đổi mới giáo dục hiện nay ở nước ta, thì người cán bộ quản lý phải thường xuyên học tập và trang bị các kỹ năng quản lý để điều hành nhà trường một cách có hiệu quả. Trong quá trình quản lý, đòi hỏi người cán bộ quản lý phải đề ra những giải pháp cụ thể, nhằm tác động trực tiếp đến đội ngũ, 
từ đó nâng cao hiệu quả để đạt được mục tiêu giáo dục của nhà trường đề ra.
 	Công tác quản lý nói chung và quản chuyên môn nói riêng ở trường THPT Nguyễn Du trong những năm gần đây luôn có nhiều đổi mới, nên hàng năm luôn đạt được nhiều thành tích đáng kể trong các hoạt động. Nhưng trong thực tế cho thấy, do tác động từ một số yếu tố khách quan như; mặt trái của kinh tế thị trường, vấn đề dạy thêm - học thêm trên địa bàn còn nhiều phức tạp, chương trình học còn quá tải. Đồng thời còn chịu sự chi phối chủ quan từ phía một số ít giáo viên và học sinh trong nhà trường. Từ đó dẫn đến chất lượng giáo dục trong nhà trường hàng năm chưa cao, kết quả đạt được chưa thật sự phản ánh đúng năng lực chuyên môn vững vàng và tinh thần trách nhiệm cao của đội ngũ trong nhà trường. Đồng thời chưa tương xứng với điểm xét tuyển đầu vào hàng năm cao, chưa tương xứng với bề dày thành tích và vị thế của nhà trường.
Bản thân tôi với vai trò là một người cán bộ quản lý hoạt động chuyên môn của nhà trường, đòi hỏi tôi phải nghiên cứu sâu hơn về thực trạng công tác chuyên môn nhằm đưa ra giải pháp phù hợp, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục học sinh của nhà trường, đó là vấn đề nhằm khẳng định vị thế của nhà trường. Nhận thức được từ lý do khách quan và chủ quan đó, mà tôi chọn vấn đề: “Vận dụng mô hình phân tích SWOT khi lập kế hoạch quản lý chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng học sinh tại trường THPT Nguyễn Du” làm đề tài nghiên cứu.
MỤC TIÊU, ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Mục tiêu giải pháp
Mô hình phân tích SWOT hay thực chất chính là phân tích môi trường bên trong và môi trường bên ngoài, đó là một trong nhiều phương pháp dùng để phân tích hiện trạng của nhà trường. Nên khi lập kế hoạch chiến lược phát triển nhà trường, nhất là phát triển công tác chuyên môn cần phải vận dụng để hoạch định các mặt một cách cụ thể. Để từ đó giúp cho quản lý chuyên môn sẽ đạt được mục tiêu nhằm đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ mới đặt ra trong giáo dục của nhà trường trong giai đoạn hiện nay. 
2. Đối tượng và phạm vi áp dụng
Đề tài thể hiện việc vận dụng linh hoạt, sáng tạo mô hình phân tích SWOT khi lập kế hoạch chuyên môn của nhà trường. Nên đề tài tập trung nghiên cứu đối tượng là học sinh tại nhà trường, nhằm có cơ sở thực tế phù hợp với việc nghiên cứu. Đề tài đã được triển khai áp dụng trong nhà trường, nhưng với những giải pháp cụ thể từ thực tiễn và đã nâng cao được hiệu quả trong quản lỷ chuyên môn, nên phạm vi đề tài có thể phổ biến trong công tác quản lý chuyên môn nói riêng và quản lý giáo dục nói chung ở ngoài phạm vi trường Nguyễn Du.
 3. Phương pháp thực hiện đề tài 
Để thực hiện sáng kiến, tôi đã sử dụng nhiều phương pháp nghiên cứu khác nhau:
- Các phương pháp nghiên cứu lý thuyết: nghiên cứu mô hình phân tích SWOT, nghiên cứu những bài viết liên quan đến đề tài, thu thập thông tin số liệu thực tế. 
- Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn: phương pháp điều tra, thống kê, so sánh, phân tích và xử lý số liệu.
III. GIỚI HẠN ĐỀ TÀI VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
Giới hạn đề tài 
Mô hình phân tích SWOT có phạm vi rất rộng, đó là mô hình nổi tiếng trong phát triển kinh doanh của các doanh nghiệp, nhưng cũng có thể áp dụng phân tích nhằm xây dựng kế hoạch trong quản lý giáo dục. Vì vậy; đề tài ở đây chỉ tập trung nghiên cứu lý luận và thực tiễn của mô hình vào quản lý chuyên môn. Từ đó chỉ đạo việc vận dụng vào trong các hoạt động để quản lý hoạt động học và đánh giá quá trình học tập của học sinh, để nâng chất lượng học tập của học sinh ở trường THPT Nguyễn Du hiện nay.
Nhiệm vụ nghiên cứu
Đề tài có nhiệm vụ nghiên cứu:
- Làm rõ cơ sở lý luận chung về mô hình phân tích SWOT, từ đó cần thiết phải vận dụng mô hình vào lập kế hoạch quản lý trong hoạt động chuyên môn của nhà trường hiện nay. 
- Khảo sát, đánh giá thực trạng công tác chuyên môn, những nguyên nhân dẫn đến tỉ lệ học sinh những năm trước ở trường THPT Nguyễn Du còn thấp.
- Đề ra một số giải pháp cụ thể qua việc vận dụng linh hoạt, sáng tạo mô hình vào xây dựng kế hoạch quản lý chuyên môn ở trường THPT Nguyễn Du một cách có hiệu quả. 
IV. GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU
Nếu vận dụng mô hình phân tích SWOT vào việc lập kế hoạch quản lý chuyên môn một cách hiệu quả, thì kết quả học tập của học sinh qua từng năm sẽ cao hơn, từ đó dẫn đến chất lượng giáo dục của nhà trường cũng tốt hơn.
V. KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU
Trong thực tế trong công tác lập kế hoạch quản lý hoạt động chuyên môn của nhà trường THPT Nguyễn Du trước đây cũng có đề ra một số giải pháp, để nhằm nâng cao chất lượng học tập của học sinh, nhưng kết quả hàng năm cho thấy vẫn chưa cao, chưa tương xứng. Công tác chuyên môn trong nhà trường có nhiều thay đổi, từ khi được vận dụng mô hình phân tích SWOT vào việc lập kế hoạch quản lý. Vì với những nguyên tắc và nhân tố rong mô hình SWOT khi được phân tích cụ thể, để từ đó xác định rõ những nguyên tắc và nhân tố đó đã được nhận định và cụ thể trong thực tế khi lập kế hoạch quản lý trong nhà trường hay chưa? Do đó kế hoạch nghiên cứu đề tài được tôi xây dựng cụ thể theo bảng dưới đây: 
STT
Thời gian từđến
Nội dung công việc
Sản phẩm
1
Từ tháng 05 đến tháng 08/2014
Chọn đề tài, viết kế hoạch thực hiện.
Bản kế hoạch
2
Từ tháng 09/2014 đến tháng 04/2015
- Đọc tài liệu, nghiên cứu lý thuyết để viết cơ sở lý luận.
- Thử nghiệm đề tài.
- Nắm bắt được khái niệm, đặc điểm đề tài. Tập hợp tài liệu, viết đề cương.
- Kết quả thử nghiệm.
3
Từ tháng 05/2015 đến tháng 12/2015
- Tìm hiểu và đối chiếu với thực tế đơn vị.
- Xử lý số liệu thực tế.
4

Từ tháng 01 đến tháng 11/2016
- Trao đổi với đồng, thảo luận để hoàn thiện giải pháp.
- Viết sáng kiến.
- Tập hợp ý kiến đóng góp.
- Bản sáng kiến.
5
Trong tháng 12/2016.

- Thẩm định cấp tổ, cấp trường.
- Hoàn chỉnh sáng kiến, báo cáo hội đồng thẩm định cấp cơ sở.

B. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ NỘI DUNG GIẢI PHÁP
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN
1. Cơ sở lý luận khoa học
	Đề tài nghiên cứu dựa trên cơ sở lý luận rút ra từ đặc trưng mô hình phân tích SWOT, tinh thần Nghị quyết 29 Đại hội XI và văn kiện Đại hội XII (nhiệm kì 2016-2020) của Đảng, các văn bản chỉ đạo có tính pháp lý Đảng và Nhà nước, của ngành Giáo dục về công tác đổi mới quản lý giáo dục nhằm nâng cao chất lượng giáo dục.
1.1. Đặc trưng mô hình phân tích SWOT
	Phân tích SWOT là tập hợp viết tắt từ những chữ cái đầu các từ tiếng Anh : S-Strengths (điểm mạnh, Ưu thế), W-Weakness (điểm yếu, khuyết điểm), O-Opportunities (cơ hội, thời cơ) và T-Threats (nguy cơ, thách thức). Đây được xem là một mô hình nổi tiếng trong kinh doanh, nhưng cũng có thể áp dụng phân tích nhằm xây dựng kế hoạch trong quản lý giáo dục.
	Hình ảnh của mô hình phân tích SWOT thể hiện bảng gồm 4 ô tương ứng với 4 yếu tố:	
Điểm mạnh
S
Điểm yếu
W
Cơ hội
O
Thách thức
T

- Điểm mạnh: đó là bao gồm các nguồn lực và năng lực của nhà trường được sử dụng nhằm đạt được mục tiêu giáo dục mả trường đề ra.
- Điểm yếu: đó là các khó khăn, trở ngại về nguồn lực và năng lực của chính nhà trường mà nó làm cản trở nhà trường khi thực hiện nhằm đạt mục tiêu.
- Cơ hội: đó là các điều kiện ưu đãi, có lợi từ bên ngoài nhà trường mà chính nó đã tạo điều kiện thuận lợi cho nhà trường thực hiện các giải pháp, kế hoạch mới nhằm đạt được mục tiêu đề ra.
- Thách thức (nguy cơ): là những yếu tố cản trở, tạo sức ép gây khó khăn có thể phá hoại, đe dọa đến sự phát triển nhà trường.
	1.2. Thực hiện mô hình phân tích SWOT
	- Lập bảng gồm 4 ô tương ứng với 4 yếu tố trên.
	- Trong mỗi ô, nhà trường nhìn nhận và viết ra các đánh giá dưới dạng gạch đầu dòng, nên phải cụ thể.
	- Khi thống kê cần cụ thể và thể hiện tính khách quan, nêu rõ quan điểm của cá nhân.
	- Sắp xếp thành hệ thống, bỏ những điểm trùng lặp,