Sáng kiến kinh nghiệm Nâng cao chất lượng giáo dục kiến thức quốc phòng, an ninh cho học sinh trường Trung học phổ thông Mỹ Lộc

BÁO CÁO SÁNG KIẾN
I. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN
1. Lý do tạo ra sáng kiến	
Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng nêu rõ “Giáo dục là quốc sách hàng đầu... Phát triển Giáo dục và Đào tạo phải gắn với nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, với tiến bộ khoa học – công nghệ, yêu cầu phát triển nguồn nhân lực và thị trường lao động.
	Phấn đấu trong những năm tới, tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo; đáp ứng ngày càng tốt hơn công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và nhu cầu học tập của nhân dân. Giáo dục con người Việt Nam phát triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân; yêu gia đình, yêu Tổ quốc, yêu đồng bào, sống tốt và làm việc hiệu quả. Phấn đấu đến năm 2030, nền giáo dục Việt nam đạt tiên tiến trong khu vực”[11.tr 114, 115;]. 
	Cũng trong Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng về nội dung Tăng cường Quốc phòng – An ninh, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam trong tình hình mới có viết “Để thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, phải tiếp tục giữ vững, tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng, sự quản lý tập trung, thống nhất của Nhà nước đối với Quân đội nhân dân, Công an nhân dân và sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, giáo dục nâng cao ý thức trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, của các cấp, các ngành, của mỗi cán bộ, đảng viên và từng người dân đối với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc”[11. tr 150, 151;].
	Như vậy trong Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng đã xác định rõ “Phát triển Giáo dục và Đào tạo phải gắn với nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, với tiến bộ khoa học – công nghệ, yêu cầu phát triển nguồn nhân lực và thị trường lao động”. Đồng thời đề cao việc các cấp, các ngành phải đề cao việc thông tin, tuyên truyền, giáo dục nâng cao ý thức trách nhiệm đối với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình hiện nay.
Nghị quyết số 29-NQ/TW, ngày 4 tháng 11 năm 2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về “Đổi mới căn bản, toàn diện Giáo dục và Đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng Xã hội chủ nghĩa và hội nhấp quốc tế” trong phần mục tiêu tổng quát nêu: “Tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo; đáp ứng ngày càng tốt hơn công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và nhu cầu học tập của nhân dân. Giáo dục con người Việt Nam phát triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân; yêu gia đình, yêu Tổ quốc, yêu đồng bào; sống tốt và làm việc hiệu quả”. Và trong phần mục tiêu cụ thể có nêu “Đổi mới chương trình nhằm phát triển năng lực và phẩm chất người học, hài hòa đức, trí, thể, mỹ; dạy người, dạy chữ và dạy nghề. Đổi mới nội dung giáo dục theo hướng tinh giản, hiện đại, thiết thực, phù hợp với lứa tuổi, trình độ và ngành nghề; tăng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Chú trọng giáo dục nhân cách, đạo đức, lối sống, tri thức pháp luật và ý thức công dân. Tập trung vào những giá trị cơ bản của văn hóa, truyền thống và đạo lý dân tộc, tinh hoa văn hóa nhân loại, giá trị cốt lõi và nhân văn của chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Tăng cường giáo dục thể chất, kiến thức quốc phòng, an ninh và hướng nghiệp”.
Nghị quyết số 29-NQ/TW, của Ban Chấp hành Trung ương Đảng cũng đề cao Tăng cường giáo dục thể chất, kiến thức quốc phòng, an ninh và hướng nghiệp cho học sinh.
Trước đó, ngày 24/12/2007, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ra Quyết định số 79/2007/QĐ-BGDĐT về việc Ban hành Chương trình giáo dục Quốc phòng - An ninh cấp trung học phổ thông. Văn bản đã xác định vị trí của bộ môn Giáo dục Quốc phòng – An ninh trong nhà trường: Giáo dục Quốc phòng - An ninh là bộ phận của nền giáo dục quốc dân, một nội dung cơ bản trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân; là môn học chính khóa trong chương trình giáo dục của cấp trung học phổ thông; Môn học giáo dục Quốc phòng - An ninh góp phần giáo dục toàn diện cho học sinh về lòng yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, niềm tự hào và sự trân trọng đối với truyền thống đấu tranh chống ngoại xâm của dân tộc, của các lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam; có ý thức cảnh giác trước âm mưu thủ đoạn của các thế lực thù địch; có kỹ năng quân sự, an ninh cần thiết để tham gia vào sự nghiệp xây dựng, củng cố nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân.
Trường THPT Mỹ Lộc, huyện Mỹ Lộc, tỉnh Nam Định nói riêng và các trường học trong hệ thống nền giáo dục quốc dân nói chung đã và đang triển khai, thực hiện đúng theo sự chỉ đạo của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc giảng dạy bộ môn Giáo dục Quốc phòng – An ninh trong nhà trường và coi đó là môn học chính khóa trong chương trình giáo dục của cấp trung học phổ thông.
Tuy nhiên trong quá trình chỉ đạo, triển khai giảng dạy môn Giáo dục QPAN từ năm học 2008 – 2009 trong trường THPT Mỹ Lộc, huyện Mỹ Lộc, tỉnh Nam Định đến nay, bên cạnh những kết quả đạt được: 
Về kiến thức: Học sinh có những hiểu biết ban đầu về nền quốc phòng toàn dân - an ninh nhân dân; về truyền thống chống ngoại xâm vẻ vang của dân tộc, của quân đội, công an và nghệ thuật đánh giặc giữ nước của ông cha. Có những kiến thức tối thiểu về phòng thủ dân sự, tính năng kỹ thuật, chiến thuật một số loại vũ khí bộ binh. 
Về kỹ năng: Học sinh có kỹ năng tối thiểu về điều lệnh đội ngũ; kỹ thuật, chiến thuật bộ binh; biết sử dụng súng tiểu liên AK hoặc súng trường CKC; thực hành tập bắn trúng mục tiêu cố định bài 1b ban ngày, bằng súng thật hoặc bằng thiết bị điện tử, laser. Làm được các động tác từng người trong chiến đấu; có khả năng tự bảo vệ mình.
Về thái độ: Xây dựng niềm tự hào và sự trân trọng đối với truyền thống dựng nước và giữ nước của dân tộc, của các lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam. Xác định nghĩa vụ, trách nhiệm của người thanh niên - học sinh tham gia vào các hoạt động về công tác quốc phòng - an ninh ở nhà trường, địa phương trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; góp phần hình thành lối sống có ý thức tổ chức kỷ luật của thế hệ trẻ học sinh... vẫn còn những tồn tại và hạn chế nhất định: về đội ngũ giáo viên giảng dạy, về chất lượng học tập, về kiểm tra và thi 
Hơn thế nữa, trong nhiều năm với vai trò là phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn của nhà trường, bản thân đã rất trăn trở trong việc nâng cao chất lượng các môn học nói chung và môn học giáo dục quốc phòng, an ninh nói riêng. Đặc biệt trong bối cảnh thế giới và đất nước ta hiện nay, khi các lực lượng thù địch và các nước lớn luôn có ý định xâm chiếm biển Đông, thì vấn đề giáo dục kiến thức quốc phòng, an ninh cho học sinh càng trở nên bức thiết.
Xuất phát từ những lý do trên, tác giả đã viết sáng kiến kinh nghiệm “Nâng cao chất lượng giáo dục kiến thức quốc phòng, an ninh cho học sinh trường Trung học phổ thông Mỹ Lộc”.
2. Căn cứ xây dựng sáng kiến
2.1. Căn cứ khoa học, lý luận
2.1.1. Khái niệm giáo dục quốc phòng an ninh
Quốc phòng: Là công cuộc giữ nước của một quốc gia gồm tổng thể hoạt động đối nội và đối ngoại về quân sự, chính trị, kinh tế, văn hoá, khoa học của Nhà nước và nhân dân để phòng thủ đất nước, tạo nên sức mạnh toàn diện, cân đối, trong đó sức mạnh quân sự là đặc trưng, lực lượng vũ trang làm nòng cốt nhằm giữ vững hoà bình, đẩy lùi, ngăn chặn các hoạt động gây chiến của kẻ thù và sẵn sàng đánh thắng chiến tranh xâm lược dưới mọi hình thức và quy mô.
An ninh quốc gia: Là sự ổn định và phát triển bền vững của chế độ xã hội chủ nghĩa và Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, sự bất khả xâm phạm độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc. An ninh quốc gia gồm an ninh chính trị, an ninh kinh tế, an ninh tư tưởng - văn hoá, an ninh xã hội, an ninh quân sự, an ninh đối ngoại Trong đó an ninh chính trị là hạt nhân (cốt lõi, xuyên suốt), an ninh kinh tế là trọng tâm (nền tảng), an ninh tư tưởng văn hoá là động lực, an ninh quân sự là điểm dựa.
Nền quốc phòng – an ninh toàn dân là sức mạnh quốc phòng – an ninh của đất nước được xây dựng trên nền tảng nhân lực, vật lực, tinh thần mang tính chất toàn dân, toàn diện, độc lập, tự chủ, tự cường, để tạo nên quốc phòng – an ninh vững chắc trên một " nền" duy nhất là " nền nhân dân ", trong đó Quân đội và Công an làm nòng cốt.
2.1.2. Truyền thống, kinh nghiệm dựng nước, giữ nước của dân tộc ta
Vấn đề có tính quy luật đồng thời truyền thống, kinh nghiệm của dân tộc ta là: dựng nước phải đi đôi với giữ nước; xây dựng chủ nghĩa xã hội phải đi đôi với bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa.
Quốc phòng - an ninh mạnh hay yếu liên quan đến sự mất, còn của đất nước, chế độ. Bất cứ một giai cấp, một lực lượng chính trị nào giữ địa vị thống trị xã hội cũng đều phải chăm lo đến củng cố quốc phòng - an ninh, xây dựng lực lượng vũ trang, giữ vững độc lập chủ quyền đất nước.
2.1.3. Quan điểm chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, Đảng Cộng sản Việt Nam về Quốc phòng, an ninh
Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về bạo lực cách mạng trong thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội: Giai cấp công nhân muôn thực hiện được sứ mệnh lịch sử của mình phải tổ chức và sử dụng bạo lực cách mạng để đập tan nhà nước, bộ máy bạo lực của giai cấp tư sản để giành chính quyền và bảo vệ thành quả cách mạng. Do đó Đảng phải lãnh đạo, Nhà nước phải quản lý chặt chẽ công cụ bạo lực - lĩnh vực quốc phòng - an ninh.
Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về quy luật giai cấp, đấu tranh giai cấp, bản chất chính trị của chiến tranh, của hoạt động quốc phòng - an ninh: Hoạt động quân sự, quốc phòng - an ninh, chiến tranh là sự kế tục của chính trị là hoạt động chính trị, luôn gắn liền với chính trị, quyền thống trị, địa vị, lợi ích của giai cấp thống trị. Không có hoạt động quân sự, quốc phòng - an ninh phi chính trị, đứng ngoài chí