Báo cáo biện pháp Một số biện pháp giúp trẻ 24- 36 tháng tuổi phát triển ngôn ngữ
Trong quá trình phát triển toàn diện nhân cách con người nói chung và trẻ Mầm Non nói riêng thì ngôn ngữ có một vai trò rất quan trọng không thể thiếu được. Ngôn ngữ là phương tiện để giao tiếp quan trọng nhất đặc biệt đối với trẻ nhỏ, đó là phương tiện giúp trẻ giao lưu cảm xúc với những người xung quanh hình thành những cảm xúc tích cực. Ngôn ngữ là công cụ giúp trẻ hoà nhập với cộng đồng và trở thành một thành viên của cộng đồng. Nhờ có những lời chỉ dẫn của người lớn mà trẻ dần dần hiểu được những quy định chung của xã hội mà mọi người đều phải thực hiện theo những quy định chung đó.
Năm thứ ba là giai đoạn quan trọng nhất trong sự phát triển ngôn ngữ của trẻ. “ Trẻ lên ba cả nhà học nói”, điều này thật đúng. Do đặc điểm và nhu cầu giao tiếp mà giai đoạn ba tuổi, lời nói của trẻ phát triển với tốc độ mạnh mẽ nhất. Chính
yếu tố này đòi hỏi người lớn phải hướng trẻ vào thế giới xung quanh, phát triển ở trẻ năng lực quan sát, nhận biết các đồ vật, hiện tượng khác nhau, đồng thời cho trẻ làm quen với hoạt động của người lớn. Có như vậy mới phát triển được mặt hiểu ý nghĩa của lời nói, khả năng phát âm, các chức năng giao tiếp và điều quan trọng nhất là ở chỗ làm sao cho trẻ không những nắm vững từ mà còn học sử dụng chúng theo ý mình. Điều này không tự đến, nhu cầu sử dụng ngữ liệu vào giao tiếp cần phải được giáo dục, quan hệ của người lớn đối với trẻ có ý nghĩa rất quan trọng đối với sự phát triển kịp thời lời nói cho trẻ, thái độ quan tâm, thận trọng, hết mình của cô giáo tạo ra sự phát triển những tình cảm tích cực và những phản ứng khác nhau, thiếu những thứ đó không thể tạo ra được mối quan hệ chặt chẽ và phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Những tác động sư phạm phải được tiến hành thường xuyên và hướng vào tất cả các mặt phát triển thần kinh- tâm lý của trẻ, chỉ có sự phát triển toàn diện như vậy ở trẻ mới hình thành được ngôn ngữ.
Tóm tắt nội dung tài liệu: Báo cáo biện pháp Một số biện pháp giúp trẻ 24- 36 tháng tuổi phát triển ngôn ngữ
ặng - Ở lớp nhà trẻ, thời gian chăm sóc trẻ chiếm đa số nên việc giáo viên chú ý phát triển vốn từ cho trẻ đôi khi còn gặp nhiều khó khăn. Đa số phụ huynh đều bận công việc nên ít có thời gian trò chuyện với trẻ Trẻ được đáp ứng đầy đủ về nhu cầu trẻ cần mà không cần phải dùng lời để yêu cầu hoặc xin, nên trẻ chậm nói Điều trăn trở nhất đối với tôi lúc này là làm sao để cho những cháu chậm nói, phát âm chưa rõ lời: nói được những từ đơn giản như các bạn cùng độ tuổi, đồng thời phát triển được khả năng phát âm, hiểu ý nghĩa lời nói, khả năng khái quát và chức năng giao tiếp ngôn ngữ được chuẩn mực ở các trẻ khác. Tôi tiến hành khảo sát trẻ trong lớp, kết quả như sau: Tiêu chí Đạt Chưa đạt Số lượng Tỉ lệ Số lượng Tỉ lệ Vốn từ 12/36 33,3% 24/36 66,7% Khả năng nghe, hiểu ngôn ngữ Và phát âm 16/36 44,4% 20/36 55,6% Khả năng nói đúng ngữ pháp 12/36 33,3% 24/36 66,7% Khả năng giao tiếp 10/36 27,7% 26/36 72,3% Biện pháp thực hiện 3.1 Biện pháp 1: Phát triển ngôn ngữ thông qua sinh hoạt hằng ngày 3.1.1Qua giờ đón, trả trẻ Giờ Sự ân cần niềm nở của cô giáo khi đón trẻ sẽ là niềm tin, sự an tâm từ phía phụ huynh và cũng là chỗ dự an toàn khi trẻ vào lớp, cũng ngay lúc này đây cô giáo hướng dẫn trẻ để cặp, xếp dép ngăn nắp đúng nơi qui định vừa trò chuyện cùng trẻ Sáng nay bố mẹ đưa con đi học bằng xe gì? ( xe máy ạ ) Xe máy kêu như thế nào? ( xe máy kêu píp píp) Xe máy có mấy bánh? ( xe máy có 2 bánh) Trò chuyện với trẻ là hình thức đơn giản nhất để cung cấp vốn từ và phát triển ngôn ngữ cho trẻ, đặc biệt là phát triển ngôn ngữ mạch lạc, bởi qua trò chuyện cô cung cấp và mở rộng vốn từ cho trẻ, khi trẻ mạnh dạn trò chuyện cùng với cô có nghĩa là trẻ đã tự tin vào vốn từ của mình, ngôn ngữ của trẻ nhờ đó mà được mở rộng và phát triển hơn. 3.1.2 Qua giờ ăn Một chế độ dinh dưỡng tốt ngay từ thời thơ ấu sẽ là nền tảng cho sự phát triển cả về thể chất lẫn tinh thần mà chỉ có khi trưởng thành mới có thể biết được. Bên cạnh chế độ dinh dưỡng trong bữa ăn, việc vệ sinh trước, trong và sau khi ăn cũng có phần rất quan trọng trong việc hình thành thói quen cho trẻ, giúp trẻ phát triển toàn diện về nhân cách sau này. Sau các hoạt động học tập - vui chơi các bé được cung cấp bổ sung lượng calo cần thiết để cho cơ thể phát triển một cách tốt nhất. Trẻ được ăn 2 bữa chính: bữa trưa và bữa chiều Trước khi ăn, cô và trẻ cùng hát bài “ Mời bạn ăn”, để mau lớn các con phải ăn đầy đủ chất dinh dưỡng, thế trong bài hát có những loại thức ăn nào? ( cho trẻ kể: thịt, rau, trứng, đậu, cá, tôm), bữa trưa hôm nay các con được ăn cơm với món gì nhỉ?, thế là tôi chia cơm và giới thiệu món ăn Ví dụ: Món mặn là “ trứng đúc thịt”, món canh “ Canh tôm mồng tơi” Hôm nay các con được ăn cơm với món ăn mặn là “Trứng đúc thịt” Vậy thịt, trứng cung cấp cho chúng ta chất dinh dưỡng gì? (chất đạm), canh rau cung cấp cho chúng ta chất gì? (vitamin, chất xơ), tôi luôn trò chuyện với trẻ trước khi ăn để tạo không khí vui vẻ, giúp trẻ ăn ngon miệng vừa củng cố vốn từ cho trẻ Giờ ăn của các trẻ Qua giờ ăn, trẻ có lượng kiến thức phong phú, có thêm kỹ năng vệ sinh, xúc ăn gọn gàng. 3.1.3 Qua giờ ngủ Đối với trẻ em, giấc ngủ cũng có tầm quan trọng như thức ăn và nước uống hàng ngày. Một giấc ngủ sâu là điều rất cần thiết cho sự phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn trí tuệ của trẻ. Ngược lại ngủ không ngon giấc hoặc có thể bị thiếu ngủ, sẽ khiến trẻ cáu gắt, quấy khóc, không tập trung, mệt mỏi. Nếu thường xuyên ở trong tình trạng trẻ này sẽ phát triển chậm hơn so với các trẻ khác và dĩ nhiên là sẽ không nhanh nhẹn, thông minh, hoạt bát và về lâu dài ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Khi trẻ đã lên giường tôi mở những ca khúc nhẹ nhàng, những bài hát ru êm ái hay những câu truyện có nội dung giáo dục nhẹ nhàng cho trẻ nghe. Ví dụ: Bài hát “ Giờ đi ngủ” trẻ nghe và nằm đúng tư thế, không nằm sấp, không nói chuyện Trước khi ngủ, tôi trò chuyện, vỗ về với những trẻ ít nói, chậm nói hỏi trẻ câu đơn giản để trẻ trả lời: + Ở nhà, ai cho con ngủ? + Con ngủ với ai? + Bố (mẹ) con có hay hát cho con nghe không? + Cô hát cho con nghe nhé. Qua giờ ngủ, trẻ được cung cấp thêm vốn từ, tạo thói quen tốt trong khi ngủ và thoải mái tự tin khi giao tiếp với cô giáo. 3.2 Biện pháp 2: Phát triển ngôn ngữ cho trẻ qua hoạt động chơi tập có chủ đích Đối với trẻ nhà trẻ , được phát triển ngôn ngữ thông qua hoạt động chơi tập là một biện pháp tốt nhất. Giờ học đã trở thành phương tiện để cung cấp, tích luỹ được nhiều vốn từ và trên cơ sở hiểu biết đầy đủ ý nghĩa của những từ đó trẻ biết sử dụng” số vốn từ ”đó một cách thành thạo. 3.2.1 Thông qua hoạt động “ Nhận biết tập nói” Đây là môn học quan trọng nhất đối với sự phát triển ngôn ngữ và cung cấp vốn từ vựng cho trẻ. Trẻ ở lứa tuổi 24-36 tháng đang bắt đầu học nói, bộ máy phát âm chưa hoàn chỉnh, vì vậy trẻ thường nói không đủ từ, nói ngọng, nói lắp. Cho nên trong tiết dạy cô phải chuẩn bị đồ dùng trực quan đẹp, hấp dẫn để gây hứng thú cho trẻ. Bên cạnh đó cô phải chuẩn bị một hệ thống câu hỏi rõ ràng ngắn gọn trong khi trẻ trả lời cô hướng dẫn trẻ nói đúng từ, đủ câu không nói cộc lốc. VD1: Trong bài nhận biết ” Củ cà rốt” cô muốn cung cấp từ “ củ cà rốt ” cho trẻ cô phải chuẩn bị mỗi trẻ một củ cà rốt thật để cho trẻ quan sát. Trẻ sẽ sử dụng các giác quan như: sờ, nhìn..nhằm phát huy tính tích cực của tư duy, rèn khả năng ghi nhớ có chủ đích. - Để giúp trẻ hứng thú tập trung vào đối tượng quan sát cô cần đưa ra hệ thống câu hỏi: + Đây là củ gì? ( “Củ cà rốt ạ”) + Củ cà rốt có màu gì? ( màu cam ạ) + Đây là gì? ( cuống cà rốt ạ) + Chỉ cho cô lá cà rốt đâu? Các con nói lá cà rốt nào. ( lá cà rốt ạ) + Lá cà rốt màu gì? ( Màu xanh ạ) - Trong khi trẻ trả lời cô phải chú ý đến câu trả lời của trẻ. Trẻ phải nói được cả câu theo yêu cầu câu hỏi của cô. Nếu trẻ nói cộc lốc , thiếu từ cô phải sửa ngay cho trẻ. Giờ học nhận biết tập nói : “Củ cà rốt” VD2 : Bài nhận biết “ Ô tô” Khi vào bài tôi đặt câu đố: “ Xe gì bốn bánh Chạy ở trên đường Còi kêu bim bim Chở hàng chở khách” ( Ô tô) - Trẻ trả lời đó là ô tô tôi đưa chiếc ô tô cho trẻ xem và hỏi: + Xe gì đây? ( Ô tô ạ ) + Ô tô có màu gì? ( Màu đỏ ạ ) + Ô tô đi ở đâu? ( Ô tô đi ở trên đường ạ) + Ô tô dùng để làm gì? ( Dùng để đi ạ) + Còi ô tô kêu như thế nào? ( bíp bíp..) + Đây là cái gì? ( Cô hỏi từng bộ phận của ô tô và yêu cầu trẻ trả lời) - Cứ như vậy tôi đặt hệ thống câu hỏi từ tổng thể đến chi tiết để trẻ trả lời nhằm kích thích trẻ phát triển tư duy và ngôn ngữ cho trẻ, qua đó lồng liên hệ thực tế giáo dục trẻ về an toàn giao thông khi đi trên đường. Ở hoạt động nhận biết tập nói, trẻ được quan sát hình ảnh mà cô giáo cung cấp. Đối tượng này đã được cô giáo chuẩn bị trước, sắp xếp chúng từ đơn giản đến phức tạp dần, khi quan sát cô gợi mở để trẻ nói được điều trẻ đang quan sát, trong khi trẻ trả lời cô hướng dẫn trẻ nói đúng từ, đủ câu, không nói lắp. Ví dụ: Ở đề tài: “Nhận biết tập nói: Bánh chưng” Mục đích yêu cầu cần đạt được ở đề tài này là: Rèn khả năng phát âm, phát triển lời nói cho trẻ. Trẻ biết và gọi được tên bánh chưng Biết được nguyên liệu làm bánh chưng: gạo nếp, đỗ xanh, thịt lợn Bánh chưng ăn có vị ngon, thơm. Giáo dục trẻ quý trọng truyền thống của dân tộc. Đồ dùng dạy học cho đề tài này là: nguyên liệu gói bánh chưng: gạo nếp, đỗ, thịt lợn, lá dong, lạt buộc; video các món ăn ngày tết , bánh chưng chín. Giờ học nhận biết tập nói: “Bánh chưng” Tôi cho những trẻ phát âm rõ lời phát âm trước sau đó tập cho những trẻ phát âm chưa rõ, những cháu chậm nói được phát âm nhiều lần, luân phiên nhau. Ở hoạt động Nhận biết tập nói, trẻ được phát âm nhiều, được nói nhiều và cũng dễ bộc lộ ý tưởng của mình muốn nói, cũng chính trong hoạt động này cô giáo phát hiện ra những cháu phát âm chuẩn, những cháu phát âm chưa chuẩn để sửa sai kịp thời. 3.2.2 Thông qua hoạt động làm quen văn học Cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học là phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ và còn hình thành phát triển ở trẻ kỹ năng nói mạch lạc mà muốn làm được như vậy trẻ phải có vốn từ phong phú hay nói cách khác là trẻ cũng được học thêm được các từ mới qua giờ học thơ, truyện. Những bài đồng dao, ca dao rất gần gũi, quen thuộc với trẻ, những động tác kết hợp với lời thơ( lời ca) trẻ vừa đọc, vừa vận động sẽ là cơ hội để bộ máy phát âm được làm việc Ví dụ: Bài “Kéo cưa lừa xẻ” Kéo cưa lừa xẻ Ông thợ nào khỏe Thì ăn cơm vua Ông thợ nào thua Về bú tí mẹ Hai trẻ ngồi đối mặt nhau, chạm chân vào nhau, nắm tay nhau vừa đọc, vừa làm động tác kéo cưa, kéo qua kéo lại. Trẻ rất thích thú trẻ đang học mà như đang chơi vậy. Để giờ thơ, truyện đạt kết quả cao cũng như hình thành ngôn ngữ cho trẻ thì đồ dùng phục vụ cho tiết học phải đảm bảo : + Đồ dùng phải đẹp, màu sắc phù hợp đảm bảo tính an toàn và vệ sinh cho trẻ. + Nếu là tranh vẽ phải đẹp, phù hợp với câu truyện, phía dưới phải có chữ to giúp cho việc phát triển vốn từ của trẻ được thuận lợi. + Bản thân giáo viên phải thuộc truyện, ngôn ngữ của cô phải trong sáng, giọng đọc phải diễn cảm, thể hiện đúng ngữ điệu của các nhân vật. VD2: Trong câu truyện “ Sinh nhật của thỏ con” ngoài việc giúp trẻ thể hiện ngữ điệu, sắc thái tình cảm của các nhân vật trong truyện tôi còn sửa sai những từ trẻ hay nói ngọng để giúp trẻ phát âm chuẩn và động viên những trẻ nhút nhát mạnh dạn hơn khi trả lời. + Giờ học Văn học truyện: “Sinh nhật của thỏ con” + Trẻ nói Thỏ con _ Thỏ ngon + Gà con _ Gà ngon + Chó con _ Chó ngon . .. - Mỗi khi trẻ nói sai tôi dừng lại sửa sai luôn cho trẻ bằng cách : tôi nói mẫu cho trẻ nghe 1-2 lần sau đó yêu cầu trẻ nói theo. - Thể hiện sắc thái , ngữ điệu nhân vật sẽ cuốn hút rất nhiều trẻ tham gia đặc biệt những trẻ nhút nhát qua đó cũng mạnh dạn hơn. Đối với những trẻ đó tôi động viên , khích lệ trẻ kịp thời. - Tôi cho trẻ thể hiện ngữ điệu của các nhân vật trong truyện “ Sinh nhật của thỏ con” + Giọng Thỏ con thì vui tươi, nhí nhảnh, nét mặt rạng rỡ + Giọng Chó con thì hơi ồm ồm, nét mặt cũng vui tươi + Giọng Gà con thì nhí nhảnh, niềm nở. - Như vậy thơ truyện không những kích thích nhận thức có hình ảnh của trẻ mà còn phát triển ngôn ngữ cho trẻ một cách toàn diện. Trẻ nhớ nội dung câu truyện và biết sử dụng ngôn ngữ nói là phương tiện để tiếp thu kiến thức . VD3: Qua bài thơ “ Cây bắp cải ” tôi muốn cung cấp cho trẻ từ “ Sắp vòng quanh”. Tôi chuẩn bị một chiếc bắp cải thật để cho trẻ quan sát, trẻ phải được nhìn, sờ, ngửi..và qua vật thật tôi sẽ giải thích cho trẻ từ “ sắp vòng quanh”. - Tôi giải thích cho trẻ : Các con nhìn này đây là cây bắp cải mà hàng ngày mẹ vẫn mua về để nấu cho các con ăn đấy. Các con nhìn xem lá bắp cải rất to có màu xanh và khi cây bắp cải càng lớn thì lá càng cuộn thành vòng tròn xếp trồng lên nhau lá non thì nằm ở bên trong được bao bọc bằng những lớp lá già ở ngoài . Bên cạnh đó tôi cũng chuẩn bị câu hỏi để trẻ trả lời: + Cô vừa đọc cho các con nghe bài thơ gì? (Cây bắp cải ạ) + Cây bắp cải trong bài thơ được miêu tả đẹp như thế nào? ( Xanh man mát ) + Còn lá bắp cải được nhà thơ miêu tả ra sao? ( Sắp vòng quanh ạ) + Búp cải non thì nằm ở đâu? ( Nằm ở giữa ạ) - Như vậy qua bài thơ ngoài những từ ngữ trẻ đã biết lại cung cấp thêm vốn từ mới cho trẻ để ngôn ngữ của trẻ thêm phong phú. - Ngoài việc cung cấp cho trẻ vốn từ mới thì việc sửa lỗi nói ngọng, nói lắp cũng vô cùng quan trọng khi trẻ giao tiếp. Khi áp dụng vào bài dạy tôi luôn chú trọng đến điều này và đã kịp thời sửa sai cho trẻ ngay tại chỗ. Tất cả các câu hỏi đều tập cho trẻ trả lời trọn câu, đủ ý và cho nhiều trẻ được trả lời. Ở đây cô giáo gợi ý để trẻ nhớ và kể theo ngôn ngữ diễn đạt của từng trẻ. Như vậy khả năng hiểu ý nghĩa lời nói, nắm vững từ và sử dụng chúng theo theo ý mình được hình thành. Qua giờ hoạt động làm quen văn học, trẻ biết sử dụng ngôn ngữ nói, là phương tiện lĩnh hội kinh nghiệm tiếp thu kiến thức, biết sử dụng nhiều từ mới thể hiện nội dung câu chuyện. Đây cũng là cơ hội để ngôn ngữ giao tiếp được phát triển. 3.2.3 Qua hoạt động âm nhạc Âm nhạc là món ăn tinh thần hàng đầu giúp trẻ thư giản thoái mái. Các nghiên cứu đã chỉ ra, âm nhạc có tác dụng tốt, kích thích sự phát triển trí não. Do đó người ta khuyên cho trẻ nghe nhạc để phát triển trí tuệ của trẻ. Ở hoạt động âm nhạc trẻ được tiếp xúc với nhiều loại nhạc cụ như: xắc xô, trống, phách tre, sáo... và các vật dụng: mũ múa, khăn voan, quạt giấy... , trẻ được học những giai điệu vui tươi kết hợp với các hình thức hoạt động (vận động theo nhạc một cách nhịp nhàng, vận động minh hoa theo lời ca). Để làm được như vậy là nhờ sự hiểu biết, nhận thức, vốn từ, kỹ năng, đặc biệt là sự giao tiếp bằng ngôn ngữ của trẻ được tích lũy và lĩnh hội, phát triển tính nghệ thuật, giúp trẻ yêu âm nhạc VD: Hát và vận động bài “ Con voi” + Câu đầu tiên : Con vỏi con voi Cái vòi đi trước. ( Trẻ đưa tay ra phía trước giả làm vòi con voi) + Câu thứ hai : Hai chân trước đi trước Hai chân sau đi sau. ( Hai tay chống hông , hai chân nhấc lên nhấc xuống) + Câu cuối : Còn cái đuôi đi sau rốt Tôi xin kể nốt Câu chuyên con voi. ( Một tay chống hông, một tay đưa ra đằng sau vờ làm đuôi con voi) Giờ học âm nhạc: Dạy hát: “Con voi” Qua những giờ học hát, vận động theo nhạc, trẻ đã biết sử dụng ngôn ngữ có mục đích, biết dùng ngôn ngữ và động tác cơ bản để miêu tả những hình ảnh đẹp của bài hát. 3.2.4 Thông qua giờ vận động : Chúng ta không nên chỉ bồi dưỡng trí lực mà coi nhẹ vai trò của vận động. Vận động có một ý nghĩa rất quan trọng đối với trẻ nhỏ, là một trong những yếu tố quyết định sự phát triển toàn diện của trẻ trong những năm đầu đời.Theo giáo sư Kubota Kisou trong cuốn “Dạy Con Kiểu Nhật”, Trẻ em nên được luyện kỹ năng vận động từ sớm, nhằm thúc đẩy cho não phát triển. Trong giờ học tôi đã sử dụng những thùng bìa để làm thành tàu hoả cho trẻ chơi. Mỗi thùng làm thành một toa tàu. Trong khi chơi trẻ có thể vừa chơi vừa kết hợp âm nhạc hát :” Đoàn tàu tí hon”, “ Tàu vào ga”..vận dụng vào phát triển ngôn ngữ cho trẻ. _ Tôi còn phân loại màu xanh, đỏ, vàng của những chiếc vòng để khi trẻ phân biệt màu không bị nhầm lẫn. Khi trẻ chơi với vòng tôi có thể hỏi trẻ giúp ngôn ngữ của trẻ thêm mạch lạc, rõ ràng hơn: + Vòng này có màu gì hả con? ( Màu đỏ ạ) + Thế còn vòng này có màu gì đây? ( Màu xanh ạ) + Vòng để làm gì con có biết không? ( để học , để chơi trò chơi ạ) + Con sẽ chơi gì với vòng ? ( Con lái ô tô ạ) Giò học thể dục cho trẻ hoạt động ở ngoài để tăng thêm sự hứng thứ cho trẻ, làm đồ dùng như mũ thỏ, mũ chim mũ gà con để trẻ thích thú hơn . Giờ học vận động đi trong đường hẹp Qua những giờ hoạt động chơi tập trẻ sẽ được giao tiếp mạnh dạn hơn, ngôn ngữ cũng lưu loát hơn, vốn từ của trẻ cũng được tăng lên. 3.3 Biện pháp 3: Phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua hoạt động chơi tập góc: Hoạt động vui chơi chiếm thời gian nhiều nhất trong thời gian trẻ ở nhà trẻ, là thời gian trẻ được chơi thỏa mái nhất. Giờ chơi có tác dụng rất lớn trong việc phát triển vốn từ, đặc biệt là tích cực hóa vốn từ cho trẻ, trong quá trình chơi trẻ có điều kiện học và sử dụng các loại từ khác nhau. Để phát triển giao tiếp ngôn ngữ, việc tổ chức trẻ chơi cùng nhau có ý nghĩa rất quan trọng, tôi dạy trẻ dần dần, không áp đặt: bắt đầu quan sát bạn chơi, sau đó từ từ đưa trẻ tham gia vào đó, từ đó xuất hiện khả năng chuyển trò chơi từ độc lập sang hợp tác cùng nhau, tự trẻ lôi kéo nhau vào việc mở rộng quá trình chơi. “ chúng mình sẽ xây công viên”, “ bạn xây cổng, mình xây tường rào” ,giúp đỡ những bạn còn lúng túng “ bạn cần phải xây như thế này” đánh giá hoạt động của bạn và của mình “bạn xây sai rồi, mình biết xây đây này”, ngăn chặn thực hiện một hành động “ đừng làm ngã, đừng đụng vào đây”. Dần dần trẻ học được không chỉ yêu cầu hay giúp đỡ mà còn liên kết các hành động của mình với hành động của trẻ khác, lôi cuốn chú ý của chúng vào một cái gì đó, thú vị, đặc biệt, thỏa thuận nhau cùng chơi, nhờ bạn giúp đỡ hay giúp đỡ bạn đều tự bộc phát trong khi chơi. Điều quan trọng là lời nói của trẻ trong khi thực hiện chức năng giao tiếp ở mức độ nào đó bắt đầu thực hiện chức năng điều chỉnh hành vi. VD1: Trò chơi trong góc” Thao tác vai” trẻ được chơi với em búp bê và khi trẻ chơi sẽ giao tiếp với các bạn bằng ngôn ngữ hàng ngày. + Bác đã cho búp bê ăn chưa? ( Chưa ạ) + Khi ăn bác nhớ đeo yếm để bột không dây ra áo của búp bê nhé! ( Vâng ạ) + Ngoan nào mẹ cho búp bê ăn nhé! + Bột vẫn còn nóng lắm để mẹ thổi cho nguội đã ! (Giả vờ thổi cho nguội) + Búp bê của mẹ ăn ngoan rồi mẹ cho búp bê đi chơi nhé!! (Âu yếm em búp bê) Bé chơi với búp bê - Qua giờ chơi cô không những dạy trẻ kỹ năng sống mà còn dạy trẻ nghe, hiểu giao tiếp cùng nhau và trao cho nhau những tình cảm yêu thương , gắn bó của con người VD2: Trong góc “ Hoạt động với đồ vật” ở chủ điểm “Giao thông” bằng đồ dùng tự tạo đó chính là những chiếc ô tô đã đục sẵn lỗ và những chiếc ô tô, máy bay chưa có bánh xe tôi đã cho trẻ lấy dây xâu qua những lỗ đó và tôi sẽ hỏi trẻ: + Con đang xâu gì vậy? ( Con đang xâu vòng ạ) + Con xâu vòng bằng gì đấy? (Con xâu bằng dây xâu và hạt gỗ ạ) + Con xâu như nào? ( Con xâu hạt đỏ rồi hạt xanh rồi hạt đỏ) + Khi xâu xong con để sản phẩm của mình nhẹ nhàng vào khay nhé! ( Vâng ạ) Bé xâu vòng VD3: Ở góc “ Bé khéo tay” ở chủ điểm “Bé với thực vật ” bằng miếng củ cà rốt, miếng khế, củ cải thừa tôi đã tận dụng cắt thành hình bông hoa, chiếc lá để cho trẻ in màu. Trẻ sẽ được in những bông hoa, lá cây đủ màu sắc tạo lên giấy thành sản phẩm của mình một cách nghệ thuật. Tôi thấy trẻ rất khéo léo, chăm chú khi làm . Khi trẻ làm tôi ân cần đến bên trẻ trò chuyện cùng trẻ: + Con đang làm gì vậy? ( Con in hình bông hoa ạ) + Cây của con có màu gì? ( Màu nâu ạ) + Bông hoa in từ củ gì? ( Củ cà rốt ạ ) + Bông hoa này có màu gì ? ( Màu vàng ạ) Trẻ dán hoa, in hình hoa lá từ củ Như vậy bằng những đồ chơi tự tạo thông qua hoạt động chơi không những rèn cho trẻ sự khéo léo mà còn góp phần phát triển ngôn ngữ cho trẻ, trẻ được giao lưu ngôn ngữ với bạn bè, được trao đổi thông tin trong giờ chơi. 3.4 Biện pháp 4: Phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua hoạt động dạo chơi ngoài trời. Bản chất của hoạt động dạo chơi ngoài trời là một hoạt động tự do thoải mái, khác với các hoạt động có tính tổ chức khác như lao động hay thể thao, vui chơi không chỉ đầy sự ngẫu hứng mà đôi khi trông bừa bộn, thiếu ngăn nắp.Hoạt động dạo chơi thường gắn với cuộc sống của trẻ nhỏ và liên quan đến việc sử dụng các nguyên vật liệu từ thiên nhiên như: đất, cát, nước, đất sét, lá cây, cỏ khô, hoa khô... càng nhỏ trẻ càng thích tiếp xúc trực tiếp với chúng như: khuấy trộn, nhào, nặn, ấn, đập... bằng tay thay vì dùng dụng cụ như thìa, dao, xẻng... để chơi. Tuy vậy, các cô giáo chúng tôi thì luôn chấp nhận những phiền toái đó để khuyến khích, tạo cơ hội cho trẻ hoạt động, vì chúng tôi hiểu rằng, nó thực sự cần thiết cho sự phát triển của trẻ và nhất là phát triến ngôn ngữ. Ví dụ: Cho trẻ quan sát cây xanh Tôi chọn được vị trí để trẻ quan sát tổng thể cây xanh, chuẩn bị hệ thống câu hỏi như: + Đây là cây gì? (Ngay lúc này đây trẻ đã được được quan sát, trải nghiệm thực tế nên trẻ sẽ trả lời được: Cây quất ), tôi cho nhiều trẻ trả lời hoặc đồng thanh từ mới này + Cây quất gồm có những bộ phận nào? ( rễ, thân, cành, lá) + Rễ ở đâu? Các con có thấy được phần rễ không? ( rễ bám sâu vào lòng đất) + Lá quất như thế nào? ( lá quất nhỏ) + Ích lợi của cây quất? ( cho ta quả, vẻ đẹp thiên nhiên) Vận động đi ziczac, giẫm lên bàn chân trên sân trường. Quan sát cây sen cạn Sau thoạt động dạo chơi ngoài trời về, cô và trẻ cùng đàm thoại về nội dung dạo chơi nhằm củng cố kiến thức thu được trong buổi dạo chơi tham quan, củng cố và tích cực hóa vốn từ cho trẻ, cô thường xuyên sửa sai câu nói của trẻ ở mọi lúc mọi nơi để giúp trẻ có nguồn vốn từ phong phú và đa dạng. 3.5 Biện pháp 5: Phát triển ngôn ngữ thông qua hoạt động tham quan dã ngoại Ho
File đính kèm:
- bao_cao_bien_phap_mot_so_bien_phap_giup_tre_24_36_thang_tuoi.docx