SKKN Tạo hứng thú cho trẻ mầm non khám phá khoa học qua các thí nghiệm
3.2. Biện pháp 2: Hướng dẫn trẻ làm thí nghiệm trong các hoạt động hàng ngày: hoạt động học, hoạt động góc, hoạt động ngoài trời
Làm thí nghiệm ở trường mầm non được chúng tôi hướng dẫn trẻ ở mọi lúc, mọi nơi. Bởi nếu như khám phá sự vật , hiện tượng chỉ được dạy ở một hoạt động trong một tuần thì quá ít ỏi. Nó không thể nào kích thích trí tò mò, ham hiểu biết của trẻ. Nắm bắt được điều đó tôi thấy mình càng phải đưa những thí nghiệm đó lồng nghép vào các hoạt động hàng ngày như: hoạt động góc, hoạt động ngoài trởi . để trẻ được trải nghiệm, thí nghiệm nhiều nhất
3.2.1. Trong giờ hoạt động ngoài trời:
Hoạt động ngoài trời có ý nghĩa rất lớn đối với sự khám phá thế giới xung quanh trẻ. Ra ngoài trời trẻ được tiếp xúc với các hiện tượng tự nhiên: không khí, ánh nắng mặt trời, nước những yếu tố này con người không thể tạo ra. Bên cạnh đó, ngoài trời có khoảng không gian rộng thích hợp với việc tất cả trẻ được tham gia. Biết được tầm quan trọng tự nhiên đó , tôi đã thực hiện một số thí nghiệm “Dạy về không khí” ở ngoài trời như sau:
* Trò chơi 1: “Bịt mũi”
- Cho trẻ bịt mũi, hỏi trẻ có thở được không? (không thở được)
- Vậy làm thế nào để thở được? (Thả tay ra thở được)
- Cho vào chỗ cô quy định, hỏi cháu: Thở được không? (thở được)
- Cho cháu đứng góc khác cùng vài bạn nữa, hỏi cháu: Thở được không? (thở được)
- Cho cháu đứng tự do trong lớp, hỏi cháu: Thở được không? (thở được)
Ảnh: Thí nghiệm không khí để làm gì?
Lúc này cô mới đặt vấn đề: Chúng ta thở được là nhờ có không khí, vậy không khí có ở đâu? (Không khí có ở quanh chúng ta)
Tôi kết luận: Như vậy không khí có ở xung quanh chúng ta
* Trò chơi 2: “Bắt không khí”
Tôi tiếp tục đặt tình huống: Thế không khí có bắt được không? ( Có cháu nói được, có cháu nói không)
Tôi hỏi tiếp: Làm cách nào để bắt được không khí? ( Lúc này các cháu đưa ra rất nhiều ý kiến: lấy ly, lấy lon, lấy chai, lấy hộp . để bắt được không khí)
Tôi phát cho mỗi cháu một chiếc túi linon và yêu cầu: “Hãy lấy và bắt không khí vào túi”
Mỗi cháu thực hiện một cách khác nhau: nắm lấy không khí xung quanh bỏ vào túi, với không khí cho vào túi .Nhưng các cháu vẫn chưa thấy gì trong túi
Tôi tiếp tục gợi ý: “ Các con hãy làm cách để túi phồng to lên đi” - cháu phát hiện là mình phải thổi hơi vào túi và muốn giữ hơi trong túi thì phải xoắn hay buộc túi lại
Tóm tắt nội dung tài liệu: SKKN Tạo hứng thú cho trẻ mầm non khám phá khoa học qua các thí nghiệm
n khuôn mặt các cháu lộ rõ vẻ thích thú, phấn khởi vô cùng và có những nhóm đã reo hò ầm ĩ. Với tiết học này tôi thấy vui và các cháu thực sự chủ động khi làm công việc thí nghiệm. Lại thêm một lần nữa tôi đã tác động vào các cháu tính tự tin, tự lập, tự suy nghĩ, tự tìm ra kết quả nhanh nhất để hoàn thành công việc mình đang làm. 3.2.3. Hoạt động học: Với tiết học khám phá đòi hỏi trẻ có sự tập trung cao, nên thời gian dành cho tiết học kéo dài hơn tiết học khác khoảng 4-5 phút. Bởi tiết học phám phá mang đến nhiều điều bất ngờ mà chính cô và trẻ đều hứng thú. Tiết học khám phá không giống như các tiết học khác : tiết tạo hình đòi hỏi sự khéo léo của đôi bàn tay,hay phải tính toán như môn làm quen với toán,hay phải có năng khiếu ca hát như môn âm nhạc, mà khám phá là hướng cho tất cả các bé cùng đến với những trải nghiệm thực tế, những thí nghiệm không quá khó hay nguy hiểm. Vì vậy tất cả trẻ đều được là chính mình khi tham gia tiết học này. Trẻ thoải mái đưa ra ý kiến của mình và kết luận một cách có khoa học. Qua các thí nghiệm sau tôi tin rằng trẻ có thể phát triển tối đa các khả năng của mình. a.Thí nghiệm với nước: * Thí nghiệm có gì trong chai không? - Trẻ biết không khí không màu, không mùi nên mắt thường không nhìn thấy được. - Chuẩn bị một chai thủy tinh không đựng gì, một thau nước. - Tiến hành cho trẻ quan sát chai có chứa gì không? Sau đó cho chai vào trong chậu nước thấy nó có hiện tượng bong bóng nổi lên trên miệng chai và cho trẻ nêu nhận xét, kết quả giải thích hiện tượng. + Con thấy chai như thế nào? Có gì không? + Khi thả vào trong chậu nước có hiện tượng gì xảy ra? + Vì sao lại có hiện tượng bong bóng nổi ở miệng chai. Nhiều câu hỏi mở để kích thích tính tò mò ở trẻ. - Cho trẻ làm thử nghiệm nhiều lần để trẻ cảm nhận. Ảnh: Thí nghiệm “Trong chai có gì không?” - Cô giải thích và kết luận: Có hiện tượng này là do trong chai có chứa rất nhiều không khí, do không khí không màu, không mùi nên bằng mắt thường ta không nhìn thấy được. Khi cho chai vào trong chậu nước, nước tràn vào trong chai chiếm hết vị trí của không khí nên đẩy không khí ra ngoài và tạo thành bọt, gây ra hiện tượng nổi bong bóng. * Các lớp chất lỏng: - Mục đích: + Trẻ biết phân biệt các chất lỏng khác nhau: dầu, nước siro. + Nhận biết lớp siro nặng hơn nước nên chìm xuống dưới, lớp dầu nhẹ hơn nước và siro nên nổi lên trên cùng, còn lớp nước ở giữa. + Nhận biết một số chất liệu: nhựa, gỗ, kim loại, cao su nổi ở nhóm chất lỏng nào: nước, siro, dầu để rút ra kết luận - Chuẩn bị: + 1 chai dầu ăn, 1 chai nước, 1 chai siro + 3 ly thủy tinh, khay + Các vật liệu: cao su, sỏi, đồ nhựa, sắt + Các thẻ: màu đỏ, trắng, vàng - Tiến hành: + Bước 1: Cho trẻ quan sát và gọi tên 3 chai chất lỏng: dầu, nước, siro Mỗi chất lỏng cô dùng một miếng nhựa màu tương ứng với màu chất lỏng: miếng nhựa màu đỏ, vàng, trắng + Bước 2: Cho trẻ chọn chất lỏng thứ 1 đổ vào ly nước trước. Và chọn miếng nhựa có màu tương ứng gắn lên bảng Cô cho trẻ chọn chất lỏng thứ 2 và đỏ vào ly trẻ tự đoán nó sẽ đứng chỗ nào trong cái ly. Chọn thẻ nhựa có màu tương ứng gắn tiếp lên bảng. Cô cho trẻ quan sát lớp chất lỏng thứ 2 nó đứng ở vị trí nào trong cái ly có đúng như dự đoán của trẻ không. Làm tương tự với chất lỏng thứ 3 Cho trẻ quan sát vị trí các lớp chất lỏng ở trong ly để rút ra kết luận: Lớp siro nặng hơn nước nên chìm xuống dưới cùng. Lớp nước nhẹ hơn siro nhưng nặng hơn dầu ăn nên ở giữa. Lớp trên cùng là lớp dầu vì nhẹ hơn lớp nước và lớp siro. Bước 3: Cho trẻ chia làm 2 nhóm, mỗi nhóm tự chọn vị trí xếp thẻ nhựa khác nhau với lúc đầu. Mỗi nhóm đổ thứ tự các lớp chất lỏng theo như đã chọn và mang ly chất lỏng vừa đổ lên cùng quan sát xem các lớp chất lỏng có đứng ở vị trí đó đúng không? - Trẻ tự rút ra kết luận: chất lỏng dù đổ loại nào trước thì nó vẫn đứng theo thứ tự siro, nước, dầu. Và trẻ lên gắn lại thứ tự thẻ nhựa theo đúng vị trí các chất lỏng trong ly * Mở rộng: Cho trẻ thả một số vật: cao su, nhựa, sỏi, gỗ, sắt và quan sát xem nó nổi hoặc chìm ở lớp chất lỏng nào và tự rút ra kết luận. * Nhuộm màu hoa: - Mục đích: + Trẻ biết bông hoa hút màu qua những ống hẹp trong cuống hoa và có khả năng biến đổi thành màu đó. - Chuẩn bị: + 2 chai nhỏ trong đựng đầy nước, 1 lọ mực + 2 bông hoa phăng sang màu - Tiến hành: Bước 1:Cho trẻ quan sát và gọi tên các dụng cụ. Và có thể đoán xem cô sẽ làm gì với những dụng cụ này Bước 2: Cho trẻ đánh dấu 2 lọ nước, sau đó đổ mực vào lọ thứ 2, cắt bớt đầu cọng 2 bông hoa chừng 5cm, đặt 2 bông hoa vào 2 lọ nước. Bước 3:Cô cho trẻ quan sát sau nhiều giờ, cuối cùng các cánh của bông hoa đặt trong lọ thứ 2 sẽ chuyển sang màu của nước trong lọ. * Mở rộng: Có thể làm những bông hoa nhiều màu bằng cách chẻ đôi cuống hoa cà ngâm mỗi nửa cuống vào lọ nước màu khác nhau * Núi lửa dưới nước: - Mục đích: + Trẻ biết phân biệt nước nóng và nước lạnh + Nước nóng nhẹ hơn nước lạnh - Chuẩn bị: 2 chai nhỏ trong, 2 sợi dây, 1 vại trong lớn đầy nước, 2 lọ màu thực phẩm - Tiến hành: + Bước 1: Cho trẻ quan sát và gọi tên các dụng cụ. Và có thể đoán xem cô sẽ làm gì với những dụng cụ này + Bước 2: Cho trẻ quan sát nước nóng và nước lạnh trong 2 ca nhựa. Cho trẻ phân biệt 2 loại nước trên (bằng cách sờ thành ca hoặc quan sát hơi nước từ ca nước nóng bốc lên, hoặc đậy nắp 2 ca nhựa khi mở nắp ra, ca nước nóng sẽ đọng hơi nước trên nắp ca) + Bước 3:Cô cho trẻ quan sát cô làm: - Cột sợi dây quanh cổ chai nhỏ, hỏi trẻ cô cột như thế để làm gì? - Cô đổ nước lạnh vào đầy cái vại - Cô đổ đầy nước lạnh vào cái chai nhỏ và nhỏ vào vài giọt màu thực phẩm - Cho trẻ đoán xem cô sẽ làm gì tiếp - Cô cẩn thận thả chai nhỏ vào cái vại lớn. Cho trẻ quan sát điều gì xảy ra (nước màu trong cái lọ không tan ra ngoài) + Bước 4: - Cô làm tương tự cô đổ đầy vào lọ nhỏ thứ 2 nước nóng và nhỏ vài giọt màu thực phẩm - Và cũng thả từ từ vào vại nước, trẻ sẽ quan sát hiện tượng gì sẽ xảy ra (nước màu trong cái vại nhỏ từ từ dâng lên) và trẻ đoán xem nó giống hệt hiện tượng gì trong tự nhiên (núi lửa) - Hỏi trẻ tại sao nước lạnh trong lọ dầu không dâng lên mà lọ nước nóng nước màu lại dâng lên? * Giải thích: nước nóng nhẹ hơn nước lạnh, vì vậy nó dâng lên và nổi trên mặt vại - Trẻ quan sát tiếp: một lát sau , nước trong 2 vại đều đồng màu với nhau * Giải thích nước nóng nguội xuống trộn đều với nước lạnh nên màu hòa lẫn vào nhau * Que diêm thần bí: - Mục đích:Trẻ quan sát và nhận biết được các thuộc tính của cục đường và xà phòng trong nước: cục đường hút nước, cục xà phòng làm lớp da bề mặt nước - Chuẩn bị: Que diêm, chậu nước sạch, xà phòng, cục đường. - Tiến hành: Bước 1: Cẩn thận đặt các que diêm trên mặt nước. Bước 2: Nhúng cục đường vào giữa chậu nước, hỏi trẻ xem hiện tượng gì xảy ra (các que diêm sẽ chạy về phía cục đường). Bước 3: Cô tiếp tục nhúng cục xà phòng vào giữa chậu. Cho trẻ quan sát và đưa ra nhận xét (Các que diêm sẽ chạy ra cục xà phòng). * Giải thích: Khi đặt cục đường vào giữa chậu, nó hút nước vào. Một dòng nước nhỏ chảy về phía cục đường kéo theo các que diêm. Còn khi đặt cục xà phòng vào giữa chậu, nó làm lớp da bề mặt nước (làm yếu sức căng bề mặt nước) khiến các que diêm bị đẩy ra xa. b. Khám phá về không khí: * Nến cháy nhờ khí gì? - Mục đích: Cần cho trẻ nhận biết không khí xung quanh. Trẻ nhận biết nến cháy nhờ có khí ôxi. Khi khí ôxi hết thì nến sẽ bị tắt. - Chuẩn bị: Nến, hộp quẹt, đất sét dẻo, chậu nước, vại thủy tinh lớn và nhỏ - Tiến hành: Bước 1: Cho trẻ quan sát và gọi tên các đồ dùng của cô đã chuẩn bị - Hỏi trẻ: gắn nến lên đĩa bằng cách nào? - Sau khi gắn xong đặt đĩa nến vào 1 cái chậu thủy tinh Bước 2: - Cô đổ nước vào trong chậu thủy tinh. Nến phải cao hơn so với mặt nước. Hỏi trẻ: Vì sao cây nến phải cao hơn mặt nước? (để khi đốt nến lên, nến không bị nước làm tắt) - Cô lấy vại thủy tinh nhỏ (cao hơn cây nến). Gắn vào đầu mép lọ 2 cục đất sét to. - Hỏi trẻ: cô sẽ làm gì tiếp? Bước 3: - Cô thắp nến lên. - Cô đặt úp lọ thủy tinh lên cây nến. Dùng bút lông đánh dấu mặt nước dâng lên trong lọ thủy tinh. - Hỏi trẻ: vì sao phải gắn đất sét vào miệng lọ thủy tinh? (để nước tràn vào lọ) - Cho trẻ quan sát hiện tượng xảy ra: cây nến cháy một lúc rồi sẽ tắt. Và nước trong lọ sẽ dâng cao lên trong lọ thủy tinh. * Giải thích: khi nến cháy, nó chỉ lấy khí ôxi trong lọ. Khi khí ôxi cháy hết thì nến tắt, nước bị khí áp bên ngoài đẩy lên trong lọ. - Cho trẻ thí nghiệm tương tự với lọ thủy tinh nhỏ hơn và to hơn. Quan sát và rút ra kết luận Ảnh: Thí nghiệm với nến * Những chiếc cốc hát vang: * Mục đích yêu cầu: - Cần cho trẻ nhận biết không khí rung động tạo thành âm thanh. - Khi thổi vào thủy tinh hay thổi ngang qua miệng cốc làm cho không khí bên trong rung động. Số lượng không khí trong các chai không giống nhau sẽ phát ra các âm thanh khác nhau. * Chuẩn bị: 6 cốc: 1 cốc không, 4 cốc đựng lượng nước khác nhau, 1 cái muỗng * Tiến hành: Bước 1: - Cho trẻ quan sát và gọi tên các đồ dùng của cô đã chuẩn bị. - Hỏi trẻ: đoán xem cô dùng các đồ dùng đó làm gì. Bước 2: - Cô cho trẻ xếp các cốc thành hàng, cốc đầu tiên để không. Đổ 1 ít nước vào cốc thứ 2, cốc thứ 3 cho nhiều nước hơn một tí, cốc thứ 5 càng nhiều hơn. (Có thể làm như vậy với nhiều cốc và chai thủy tinh, cốc cuối cùng đổ gần đầy miệng) Bước 3: - Cho trẻ dùng chiếc muỗng gõ vào các cốc hoặc thổi ngang qua miệng cốc. Lắng nghe các âm thanh khác nhau. - Cô có thể tạo thành một đoạn nhạc (âm thanh có tính tiết tấu) cho trẻ thấy được sự thú vị của sự rung động trong không khí. - Cho trẻ thử chơi tạo nhạc. Ảnh: Thí nghiệm những chiếc cốc hát vang. * Làm một chiếc tàu ngầm. - Mục đích: - Trẻ gọi tên và nhận biết được một số đặc điểm đặc trưng và công dụng của tàu ngầm. - Trẻ nhận biết được: không khí nhẹ hơn nước. Từ đó hiểu được làm thế nào tàu ngầm nổi lên trên mặt nước. - Hướng dẫn và giải thích cho trẻ cách làm một tàu ngầm đồ chơi ứng dụng từ hiểu biết trên về không khí và nước. - Chuẩn bị: - 1 chai cổ hẹp bằng nhựa dẻo (Ví dụ: vỏ chai nước rửa bát, dầu gội đầu, ) - Đất sét dẻo, 1 ống nhựa, mấy đồng tiền, băng keo - Tiến hành: - Cho trẻ xem hình ảnh về 1 chiếc tàu ngầm, trò chuyện với trẻ về tàu ngầm. Bước 2: Cô hướng dẫn trẻ cách làm tàu ngầm. - Cắt hai ba lỗ nhỏ bên hông chai. Dùng băng keo dán hai ba đồng tiền vào cùng phía của chai (Mấy đồng tiền này dùng làm quả cân giúp cho tàu lặn xuống được). - Ráp ống nhựa vào cổ chai và hàn lại bằng đất sét. - Thả tàu ngầm vào chậu và để cho nước chảy vào. - Thổi qua ống nhựa để ép không khí vào tàu. Khi thổi, nước sẽ bị tống ra, qua những lỗ dưới đáy. - Khi tàu bắt đầu đầy không khí, nó sẽ từ từ nổi lên mặt nước. Ta có thể làm cho nó nổi lên lặn xuống bằng cách thay đổi lượng không khí bên trong. Bước 3: - Cô cho trẻ chơi thử * Giải thích: Không khí nhẹ hơn nước. Nên khi thổi không khí vào đầy tàu ngầm, nó nhẹ hơn nước và nổi lên. * Làm cái máy phun cây. - Mục đích: - Trẻ gọi tên và nhận biết được một số đặc điểm đặc trưng và công dụng của máy phun cây, bình xịt nước hoa. - Trẻ hiểu được: khi bơm (thổi) không khí qua một ống dẫn trên thì sẽ tạo ra 2 luồng không khí vừa hút và vừa đẩy nước ra. - Chuẩn bị: 2 ống nhựa, 1 cốc nước - Tiến hành: Bước 1: - Cho trẻ xem bình phun nước cho cây và bình xịt nước hoa. Thử cho trẻ xịt nước, cho trẻ thử đưa ra giả thuyết để giải thích hiện tượng. Bước 2: Cô hướng dẫn trẻ cách làm một cái máy phun cây. - Đặt một ống đứng thẳng trong ly nước, ống phải cao hơn ly một ít. - Để ống thứ 2 thẳng góc với ống kia (như hình vẽ). - Thổi vào ống thứ 2 và nhìn vào mực nước trong ống kia. Nếu thổi nhẹ sẽ thấy nước lên ít. Nếu thổi mạnh, nước sẽ lên đầu ống và làm thành một tia bụi nước. Bước 3: - Cô cho trẻ lên chơi thử * Giải thích: Không khí chuyển động khi thổi qua đầu ống nhựa sẽ chia thành các luồng không khí, vừa tạo ra sức hút nước lên trên ống nhựa, vừa tạo thành luồng không khí đẩy nước về phía trước. Máy phun cây và bình xịt nước hoa cũng nhờ các lực từ tay bóp không khí vào để phun nước ra. c. Khám phá về ánh sáng: * Thả cá vào chậu: - Mục đích: Trẻ nhận biết với tốc độ nhanh, ánh sáng có thể làm ta không nhận rõ được các vật. - Chuẩn bị: Vẽ hình 1 con cá và 1 cái chậu lên 2 mặt bìa hình tròn bằng nhau, 1 cây que, băng keo - Tiến hành: Bước 1: Dùng băng keo dán dính 2 miếng bìa con cá và cái chậu, kẹp cây que ở giữa. Bước 2: Kẹp cây que vào lòng bàn tay. Xoay que chạy tới chạy lui thật nhanh. Bạn sẽ thấy con cá xuất hiện trong cái chậu. - Có thể cho trẻ làm nhiều hình khác nhau: con chim và cái lồng, con khỉ và cành cây. * Làm một cầu vồng: * Mục đích yêu cầu: Ánh sáng đi xuyên qua nước (chất trong suốt) - Chuẩn bị: Một cái chậu, 1 miếng kính trắng, kính soi, kính lúp - Tiến hành: Bước 1: Chọn 1 ngày trời nắng, đổ nước đầy vào trong 1 cái chậu. - Để cái gương vào trong chậu nước. Để làm sao cho ánh sáng mặt trời rọi vào trong gương. Bước 2: Đưa miếng bìa trắng ra trước cái gương và di chuyển nó cho đến khi cầu vồng xuất hiện trên tấm bìa (hoặc điều chỉnh vị trí gương cho đúng). Khi gương và tấm bia đặt đúng vị trí, ta có thể dùng đất sét gắn chặt cái gương lại. - Hỏi trẻ: thấy gì trên tấm bìa? - Khi nào thì mới có cầu vồng? * Giải thích: ánh sáng mặt trời rọi vào cái gương qua lớp nước bị tách ra thành các luồng sáng (các màu), phản chiếu ngược lại lên tấm bìa khiến ta nhìn thấy 1 hình ảnh như cầu vồng. Bước 3: Thử thêm: để 1 kính lúp vào giữa gương và tấm bìa. - Cho trẻ quan sát hiện tượng: cầu vồng biến mất. * Giải thích: do ánh sáng phản chiếu lên tấm bìa bị chặn bởi kính lúp tạo thành một luồng ánh sáng trắng (mất màu) nên cầu vồng biến mất. d. Khám phá về sự chuyển động: * Quả trứng có quay không? - Mục đích: Trẻ nhận biết khi một vật đứng yên rồi bất ngờ chuyển động sẽ ngược về phía sau. Hoặc khi đang chạy dừng lại đột ngột thì sẽ bị chúi về phía trước (quán tính). - Chuẩn bị: 1 quả trứng luộc và 1 quả trứng sống., 2 cái đĩa - Tiến hành: Bước 1: Cho trẻ quay tròn cùng lúc 2 quả trứng sống và luộc. Cho trẻ quan sát và đoán xem là quả trứng sống hay quả trứng luộc quả nào quay lâu hơn (quả trứng quay lâu hơn là quả trứng luộc). * Giải thích: lòng đỏ (trứng sống) có ruột là một khối chất lỏng sẽ dễ bị dồn về trước hoặc sau khi quay hơn lòng đặc (trứng luộc). Sự kiện này làm chậm quả trứng sống lại nên nó ngừng quay trước quả trứng luộc. Bước 2: Cho trẻ quay cùng lúc 2 quả trứng rồi dùng tay giữ chúng lại rồi thả ngay ra. Cho trẻ quan sát và đoán xem quả trứng nào quay lâu hơn (quả trứng sống quay lâu hơn, quả trứng luộc thì đứng yên). * Giải thích: khi chặn 2 quả trứng lại và thả ra thì chất lỏng trong quả trứng sống vẫn còn chuyển động. Sự chuyển động này khởi động cho quả trứng quay lại. * Mở rộng: Khi đi xe, nếu xe chuyển động đột ngột, sức quán tính của bạn kéo bạn giật ngược lại đằng sau (bạn chưa chuyển động và thân thể bạn muốn ở yên). Nếu người lái xe dừng lại đột ngột, bạn sẽ chúi người về phía trước (vì quán tính của bạn cưỡng lại sự dừng, thân thể bạn không muốn dừng chuyển động). Nịt ghế giúp giữ cho bạn vượt qua sức quán tính của bản thân và giữ chặt bạn với ghế ngồi. * Làm một cái bập bênh bằng Nến. - Mục đích: Trẻ nhận biết khi các vật có thể thăng bằng khi trọng tâm của chúng đứng thẳng hoặc ở vào thế thăng bằng. Khi giọt sáp nến rơi xuống sẽ làm dịch chuyển điểm thăng bằng và làm cho các đầu nến lên xuống. Điều đó tạo thành bập bênh. - Chuẩn bị: 1 cây nến, đất nặn, dây thép cứng - Tiến hành: Bước 1: Cho trẻ cạo bớt ít sáp ở đuôi nến để cho dây đốt thòi ra. Cho trẻ đo cây nến để tìm điểm giữa và cắm dây thép gắn vào giữa 2 cột đất nặn. Bước 2: Cô đặt cái bập bênh lên khay và thử lại cho nó thăng bằng. Sau đó cô đốt lửa cả 2 đầu. Bước 3: Cho trẻ quan sát hiện tượng và giải thích. * Giải thích: Trước khi thắp nến, điểm thăng bằng ở chính giữa. Khi một giọt sáp từ một đầu rơi xuống thì điểm thăng bằng chuyển sang bên kia và cái bập bênh chúc xuống. Nếu cây nến nhỏ một giọt bên này và một giọt bên kia, cái bập bênh sẽ lên xuống khi điểm thăng bằng di chuyển từ phía này sang phía kia. 3.3.Biện pháp 3: Sưu tầm một số trò chơi khám phá hoa học. Trẻ mầm non rất thích tham gia vào các trò chơi. Đặc biệt các hình thức cho trẻ khám phá thông qua các trò chơi giúp trẻ tiếp thu kiến thức được dễ dàng, nhanh hiểu hơn và trẻ rất hứng thú 3.3.1: Trò chơi: Nam châm hút: - Mục đích: cho trẻ biết nam châm có thể hút các vật bằng sắt, còn các vật làm bằng chất liệu khác nam châm không hút được. - Chuẩn bị: 1 cục nam châm, 1 cái đinh, 1 cái kẹo, 1 cái thước, 1 cục gôm, 1 quả bóng bay. - Cách tiến hành: Cho trẻ quan sát những đồ dùng trên và gọi tên chúng. Mời một số trẻ lên lấy các đồ vật và gọi tên, hỏi vật đó làm bằng gì?, cho trẻ đưa vật đó gần cục nam châm và trả lời xem chúng có hút nhau không? Vì sao? - Lần lượt từng trẻ làm thí nghiệm với các vật xung quanh lớp và đưa ra nhận xét, nam châm hút được vật làm bằng gì? * Giải thích và kết luận: Nam châm chỉ hút được các vật làm bằng sắt, ngoài ra không hút được các vật làm từ các chất khác. 3.3.2: Trò chơi với ánh sáng: - Mục đích: Cho trẻ biết vào mỗi thời điểm khác nhau trong một ngày, sáng, trưa, tối thì các vật trên mặt đất sẽ được ánh sáng chiếu vào và sẽ tạo ra bóng khác nhau. - Chuẩn bị: Phần thước đo. - Tiến hành: Cô đố trẻ bóng người, bóng cây, bóng nhà có thay đổi trong ngày dưới ánh sáng không? - Cùng trẻ đo bóng của một người, đo bóng của cây, bóng của nhà dưới ánh sáng mặt trời ở 3 thời điểm trong ngày. - Cho trẻ nhận xét và so sánh khi nào bóng ngắn nhất, bóng dài nhất? * Giải thích và kết luận: Ánh sáng mặt trời chiếu vào phần vướng của cây xanh lên không đi qua được tạo nên bóng của cây trên mặt đất. Ngoài ra vào các thời điểm khác nhau thì sẽ có các bóng xuất hiện trên mặt đất là khác nhau do bóng mặt trời di chuyển. 3.3.3: Trò chơi gieo hạt: - Mục đích: Cho trẻ thấy cây cần thức ăn và nước để mọc thành cây non. - Chuẩn bị: Một vài hạt đậu tương, đậu xanh, 2 cái khay nhỏ, một ít bông thấm nước. - Cách tiến hành: + Ngâm hạt vào trong nước ấm khoảng 2 đến 3 tiếng rồi lấy ra. Đặt hạt vào những miếng bong thấm nước để trong khay, mỗi miếng bong để vào một khay. + Hàng ngày cho trẻ quan sát và tưới nước vào chỉ một khay và tại khay này hạt sẽ nẩy mầm và lớn dần. Còn khay kia không tưới nước hạt sẽ không nảy mầm. + Cho trẻ đoán và giải thích tại sao hạt gieo trên miếng bông ẩm có nước có thể nẩy mầm và mọc lên, còn hạt gieo trên miếng bông khô không nẩy mầm được. * Giải thích và kết luận: Trong hạt có thức ăn và trong miếng bông có nước uống cho cây non nên hạt đã nảy mầm. Còn khay không tưới nước hạt không có nước uống nên hạt không thể nẩy mầm. 3.3.4: Trò chơi: Trong hạt có gì? - Mục đích: Giúp trẻ biết đặc điểm của hạt, trong hạt có mầm cây, nếu gieo hạt và chăm sóc hạt sẽ nẩy mầm thành cây. - Chuẩn bị: Một vài loại hạt như: hạt đậu, hạt bưởi, hạt lạc, - Cách tiến hành: - Ngâm hạt vào nước ấm qua đêm. - Cho trẻ đoán xem trong hạt có gì? - Bóc vỏ hạt và tách ra làm đôi. Cho trẻ quan sát và nhận xét. Với trẻ mẫu giáo nhỡ trở lên cô giáo có thể cho mỗi trẻ tự chọn hạt và tự làm thực nghiệm sau đó để trẻ nói lên kết quả thực nghiệm của mình. * Giải thích và kết luận: Trong hạt có cây con tí xíu, cây con tí xíu đó chính là mầm cây, nếu gieo hạt xuống đất mầm cây sẽ mọc thành cây to. 3.3.5: Cỏ có cần ánh sáng không? - Mục đích: Cho trẻ biết rằng cỏ cũng cần ánh sáng để sống. - Chuẩn bị:Chọn một đám cỏ xanh trong vườn, một chậu nhỏ. - Cách tiến hành: - Cho trẻ quan sát đám cỏ xanh rồi úp chậu lên đó. - Sau vài ngày cho trẻ đoán xem đám cỏ dưới chậu như thế nào. Bỏ chậu ra rồi cho trẻ quan sát đám cỏ dưới chậu. - Cho trẻ giải thích hiện tượng đó. * Giải thích và kết luận: Cỏ cần ánh sáng để sống, khi không có đủ ánh sáng thì cỏ dưới chậu bị vàng úa đi. 3.3.6: Trò chơi: Đồng hồ cát: - Mục đích: Cách đo thời gian bằng đồng hồ cát. - Nguyên vật liệu: 2 chai nước suối nhựa có nắp, băng keo, phễu, và cát khô. - Chuẩn bị: Đàm thoại với trẻ về cách làm đồng hồ cát từ nguyên vật liệu. - Thực hiện: Dùng băng keo dán dín
File đính kèm:
- skkn_tao_hung_thu_cho_tre_mam_non_kham_pha_khoa_hoc_qua_cac.doc