SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi
NHỮNG BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
1. Biện pháp 1: Rèn kỹ năng hát và biểu diễn đối với người giáo viên
Kỹ năng hát và biểu diễn là phần trình bầy của giáo viên, để trẻ có cảm xúc đầy đủ về bài hát: tính chất âm nhạc, giai điệu, tiết tấu, lời ca, phong cách khi biểu diễn thể hiện sắc thái, tình cảm với tính chất bài hát.Cô thể hiện tốt sẽ gây ấn tượng mạnh mẽ đến trẻ: sự hứng thú, yêu thích, có nhu cầu học hát.
Muốn chuyển tải nội dung ca khúc trọn vẹn đối với trẻ, trước tiên giáo viên phải thuộc bài hát, hát rõ lời, biết được nhịp điệu của bài hát, cao độ, tường độ.phong cách biểu diễn bài hát đó, thấy được tình cảm thật trong ca khúc và cái hay, cái đẹp mà nhạc sĩ muốn gửi gắm vào ca khúc đó. Với trẻ ấn tượng lần đầu tiên là rất quan trọng, nhất là với một bài hát mới, trẻ rất chăm chú và cảm nhận bài hát cô thể hiện, bởi vậy khi dạy trẻ hát cô cần phải thể hiện một cách hay nhất, chính xác nhất và để lại hình ảnh đẹp nhất trong các ca từ của bài hát. Sau đó truyền thụ, rèn luyện các thể loại âm nhạc với trẻ bằng các hình thức hát, vỗ tiết tấu, biểu diễn thể hiện đúng ý của tác giả. Như vậy giáo viên mới thu hút được sự chú ý của trẻ.
Khi dạy trẻ hát cô giáo phải có cảm xúc và kỹ năng thể hiên tự nhiên, chuẩn xác. Có những hình thức thay đổi trong quá trình dạy trẻ hát như tay đánh nhịp theo nhịp điệu bài hát, hát nối tiếp, hát đối đáp. để nâng cao kỹ năng ca hát cho trẻ. Giáo viên phải biết giúp trẻ hiểu bài hát từ nội dung lời ca đến tính chất thể hiện: Bài hành khúc nhấn mạnh vai trò của tiết tấu thể hiện tính chất bước hành quân rắn rỏi; bài vũ khúc vui vẻ, nhịp nhàng; bài hát ru thong thả, chậm rãi. Quá trình giáo viên thể hiện, trẻ tiếp thu ca khúc một cách trọn vẹn, hiểu nội dung bài hát, tích lũy thêm kiến thức, năng khiếu nghệ thuật. trẻ tiếp thu quá trình giáo dục của cô để biến thành kinh nghiệm của mình và vận dụng vào hoạt động tái tạo ca khúc.
Ví dụ 1: Khi dạy trẻ bài hát: “Ông cháu” ở chủ đề gia đình, cô hát với nhịp điệu nhanh, vui tươi, dí dỏm, thể hiện tình cảm yêu quý các cháu bé của ông để thu hút trẻ.
Ví dụ 2: Khi cho trẻ nghe bài hát: “Ba ngọn nến lung linh”, cô hát với nhịp điệu mượt mà, nhẹ nhàng, uyển chuyển, trầm bổng, với nét mặt tươi cười, gần gũi với trẻ thể hiện tình cảm yêu thương của cha mẹ với các con, để gây sự hứng thú cho trẻ.
Ví dụ 3: Khi hát bài: “Múa đàn” cô có thể làm động tác gảy đàn, nhún chân theo nhịp điệu, sẽ gây thu hút hứng thú của trẻ tham gia vào bài hát.
Múa là dạng vận động có tác dụng phát triển thẩm mĩ, hình thành tư thế dáng điệu. bài múa được xây dựng trên cơ sở nội dung, tính chất, nhịp điệu âm nhạc, lời ca. Múa được sử dụng chủ yếu ở lứa tuổi mẫu giáo nhất là với trẻ 5-6 tuổi đã có kĩ năng múa rõ ràng, đa dạng. Bởi vậy, khi dạy trẻ múa giáo viên phải làm mẫu đẹp, động tác rõ ràng, nhịp nhàng, chính xác và biết thể hiện cảm xúc khi múa sao cho phù hợp với nội dung tính chất bài hát.
Ví dụ 4: Khi dạy trẻ múa bài: “Múa cho mẹ xem”. Giáo viên thể hiện động tác múa trên đôi bàn tay thật mềm dẻo kết hợp nhún chân nhịp nhàng, mắt nhìn theo tay, thể hiện sự vui tươi.
Muốn thực hiện tốt việc giáo dục âm nhạc, giáo viên phải có khả năng, có kiến thức âm nhạc, biết biểu diễn, vì hiệu quả giáo dục ảnh hưởng trực tiếp đến trẻ. Bên cạnh đó, giáo viên cũng cần biết đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi của trẻ trong mối quan hệ với âm nhạc, đặc điểm cơ quan phát âm của trẻ. để có phương pháp dạy thích hợp. Đặc biệt, giáo viên cần phải biết truyền đạt, biết thể hiện thật hấp dẫn và phù hợp với trẻ.
Tóm tắt nội dung tài liệu: SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi
ứa tuổi mầm non là rất đơn giản, tuy nhiên việc đáng quan tâm nhất đó là nghệ thuật lên lớp của giáo viên. Như chúng ta đã biết, đặc điểm tâm sinh lí ở trẻ nhỏ, hệ thần kinh của trẻ còn non nớt nên trẻ dễ mất tập trung và sự chú ý không được lâu. Bởi vậy việc gây hứng thú cho trẻ là rất quan trọng, nó là một trong những yếu tố quyết định sự thành công của tiết dạy. Khi tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ tôi luôn chú ý đến việc sắp xếp đội hình sao cho trẻ có thể quan sát được cô. Sau đó cô dẫn dắt thật khéo léo để vào bài một cách nhẹ nhàng tạo cảm giác thoải mái, gần gũi trẻ. Trong quá trình tổ chức tiết học, giáo viên nên tạo tình huống có vấn đề hoặc dùng lời dẫn dắt cho trẻ hoạt động để trẻ có cảm giác “Chơi mà học, học mà chơi”. Ví dụ: Ở chủ đề Nghề nghiệp, khi dạy trẻ bài hát: “Bác đưa thư vui tính” của nhạc sĩ Hoàng Lân, cô giáo mời một vị khách đóng vai bác đưa thư, một bạn đóng vai em bé, kết hợp câu hỏi đàm thoại của cô liên quan đến nội dung bài hát. Sau đó tạo tình huống để giới thiệu vào bài, trẻ sẽ cảm thấy rất thú vị khi được tiếp xúc với nhân vật chỉ có trong tưởng tượng mà chưa được gặp bao giờ. Với cách vào bài này sẽ gây ấn tượng lớn và kích thích sự say mê với trẻ, đem lại hiệu quả cao trong giáo dục âm nhạc. Ngoài ra còn có rất nhiều cách khác để vào bài một cách nhẹ nhàng như: Cho trẻ du lịch qua màn ảnh nhỏ. Xem video một số hình ảnh có liên quan đến nội dung bài hát, cho trẻ nghe giai điệu của bài hát trên đàn, hay tổ chức tiết dạy như một sân chơi âm nhạc Đôrêmi, chiếc hộp âm nhạc, trò chơi âm nhạc...là một cách thu hút trẻ và khiến trẻ cảm thấy thích thú, hào hứng tham gia tiết học cùng cô. Qua đó trẻ đang lĩnh hội được kiến thức mà cảm thấy không gò bó, ép buộc. Ví dụ: Dạy trẻ vận động “Em đi chơi thuyền” chủ đề Động vật, tôi cho trẻ xem một số hình ảnh về hồ tây, hình ảnh người đang ngồi thuyền thiên nga, thuyền rồng...sau đó cho trẻ vận động theo bài hát “Em đi chơi thuyền”. Hình ảnh minh hoạ bài hát “Em đi chơi thuyền” Trong giờ học, giáo viên cần rèn tính tập thể cho cả lớp, nhóm, tập trung chú ý tính tự lập, độc lập khi trẻ biểu diễn các bài hát, điệu múa, tính chất giá trị của những trò chơi âm nhạc giúp trẻ nhút nhát, thiếu tự tin trở nên mạnh dạn, hồn nhiên trong hoạt động, hòa nhập tốt hơn trong cộng đồng Giáo viên chú ý theo dõi một cách thường xuyên khả năng cảm thụ âm nhạc của trẻ để có sự điều chỉnh, sửa sai kịp thời. Nên bố trí những trẻ yếu về âm nhạc ngồi ở vị trí thuận lợi để trẻ có cơ hội tiếp xúc, học tập. Trong quá trình tổ chức hoạt động âm nhạc, giáo viên có thể chấp nhận tất cả các vận động mà trẻ thực hiện không xét tới điều kiện đẹp hay chưa đẹp, thể hiện đầy đủ thừa hay thiếuchủ yếu là trẻ được thể hiện ý tưởng của mình. Giáo viên cần tôn trọng trẻ, mọi hành động của trẻ luôn được đề cao và đặt sự tin tưởng ở trẻ, từ đó đặt tâm trạng an toàn. Tâm trạng này được củng cố và phát triển cao. Nó có thể trở thành sự nhận thức tự giác và tự tin, thúc đẩy sự phát triển ý tưởng. Giáo viên cho trẻ hoàn toàn tự do, diễn đạt biểu tượng, trẻ tự do nghĩ ra, cảm nhận và thể hiện ý tưởng của mình. Đối với những tiết dạy vận động, cô dạy cho trẻ các loại vận động khác nhau như: Vỗ tay theo tiết tấu nhanh, chậm, tiết tấu phối hợp, vận động minh họa hay múa. Trước khi để thẻ tham gia vào giờ học cô có thể cho trẻ nghe lại giai điệu trên đàn hay một loại nhạc cụ dân tộc với âm thanh lạ tạo không khí mới lạ cho trẻ và giúp trẻ hào hứng tham gia vào giờ học, trẻ đoán tên bài hát đã học. Sau đó cô dạy trẻ loại hình vận động phù hợp với bài hát cần dạy. Đến phần thi đua cô nâng cao cho trẻ bằng các hình thức vận động từ các bộ phận trên cơ thể, cô cho trẻ tự nghĩ cho mình một cách vận động và thể hiện. Ví dụ: Khi dạy trẻ vỗ tay theo tiết tấu phối hợp, cô cho trẻ sáng tạo cách vận động bằng cách vỗ tay một tiếng và ba tiếng tiếp theo trẻ sẽ lắc hông nhún chân theo 3 phách còn lại hoặc có thể vỗ tay rồi vỗ đùi, vỗ vai...như vậy khiến trẻ thích thú tham gia vào hoạt động. Ví dụ: Với tiết dạy âm nhạc tham dự hội giảng mùa xuân đề tài: Dạy hát “Em thêm một tuổi” tôi đã sử dụng hình thức dẫn dắt vào bài một cách nhẹ nhàng bằng cách tổ chức cho trẻ tham dự chương trình Đôrêmí. Mở đầu cô ngồi đánh đàn trực tiếp và cho các cháu luyện giọng cao thấp theo tiếng đàn của cô. Sau đó cô trò chuyện về chương trình và hướng vào nội dung bài hát. Vào phần chính tôi tạo điều kiện cho tất cả các trẻ được tham gia biểu diễn với các dụng cụ âm nhạc như trống, micro, đàn... Để không khí tiết học thêm vui tươi, sôi nổi cô đặt tên cho mỗi nhóm những cái tên ngộ nghĩnh như: Năm anh em, mắt ngọc, nhóm ABC,... Hình ảnh ban nhạc biểu diễn Ví dụ: Với cá nhân trẻ lên biểu diễn cô đặt tên cho ca sĩ như: Tí sún, tóc tiên, sơn ca...Khiến trẻ cảm thấy mình như một ca sĩ đang biểu diễn trên sân khấu. Ngoài việc thay đổi không khí của giờ học thêm vui tươi hơn, còn giúp trẻ mạnh dạn, tự tin thể hiện khả năng của mình trên sân khấu Hình ảnh ca sĩ nhí biểu diễn Khi kết thúc một hoạt động nên làm cho nhóm trẻ lắng dịu xuống bằng giai điệu hay bài tập thư giãn. Giáo viên sẽ đạt kết quả cao nhất khi biết tạo sự chuyển tiếp nhẹ nhàng, uyển chuyển giữa các hoạt động. Nếu giáo viên dừng lại đột ngột, đứt quãng khi chuyển sang hoạt động kế tiếp sẽ làm cho trẻ mất tập trung, dễ xảy ra lộn xộn. Qua việc tổ chức tiết học linh hoạt sáng tạo tôi thấy trẻ hào hứng tham gia vào giờ học, tạo cho trẻ không khí vui tươi và cảm giác thoải mái, tự nhiên không gò bó ép buộc. Trẻ tiếp thu tác phẩm âm nhạc một cách hiệu quả nhất. Ngoài ra còn làm cho nghệ thuật lên lớp của giáo viên ngày càng linh hoạt hơn. 3. Biện pháp 3: Xây dựng môi trường học tập, làm đồ dùng đồ chơi tự tạo giúp trẻ học tốt môn âm nhạc 3.1. Xây dựng môi trường học tập Môi trường học tập có ý nghĩa rất to lớn với việc học tập cũng như hoạt động của trẻ. Với môi trường học tập phong phú, đa dạng, có nhiều dụng cụ âm nhạc sáng tạo sẽ phát triển thẩm mỹ cho trẻ và phát triển tư duy, trí tưởng tượng và phát triển ngôn ngữ cho trẻ, nhất là với bộ môn âm nhạc. Đặc biệt là môi trường âm nhạc của trẻ có đa dạng phong phú thì việc tiếp nhận tác phẩm cũng như lĩnh hội những tri thức của trẻ càng dễ dàng và thuận lợi hơn nhiều. Cho nên, ngay từ đầu năm học tôi đã bố trí một cách khoa học nhằm tận dụng tốt nhất diện tích phòng học. Để tạo được môi trường cho trẻ hoạt động tôi đã trang trí lớp theo đúng chủ điểm để gây hứng thú cho trẻ. Khi trẻ bước vào lớp có cảm giác mình như đang đứng trong một khu vườn cổ tích huyền bí và có nhu cầu muốn được khám phá. Chính vì vậy tôi đã tạo nhiều góc mở cho trẻ hoạt động. Không những thế trong góc âm nhạc còn có những hình ảnh ngộ nghĩnh đang nhảy múa biểu diễn văn nghệ, có nhân vật thì kéo đàn, có nhân vật thì đánh trống, có ca sĩ đang hát, có nhân vật thì múa trông hấp dẫn và lôi cuốn thu hút trẻ chơi góc âm nhạc. Hình ảnh minh họa Tôi đã thường xuyên thay đổi góc âm nhạc phù hợp với chủ đề như: Chủ đề động vật tôi thay đổi các nhân vật thành hình các con vật gần gũi dễ thương đàn chơi nhạc, biểu diễn múa hay vào dịp tết noel tôi đã trang trí hình ảnh ông già noel đang chơi đàn cùng các bạn nhỏ...Việc sắp xếp đồ dùng góc chơi âm nhạc gọn gàng, hợp lý giúp trẻ dễ dàng hoạt động. Với cách trang trí như vậy trẻ lớp tôi rất hứng thú tham gia các hoạt động đặc biệt là hoạt động âm nhạc. Bên cạnh đó trong hoạt động biểu diễn cuối chủ đề, tôi thường trang trí góc âm nhạc thành những sân khấu đa năng. Tạo cảm giác cho trẻ như một ca sĩ hay diễn viên múa đứng trên một sân khấu thật và thu hút trẻ vào hoạt động âm nhạc. Việc xây dựng môi trường âm nhạc để kích thích trẻ có niềm say mê âm nhạc đã thực sự đạt kết quả cao. Mỗi lần chuẩn bị vào giờ hoạt động âm nhạc, trẻ rất hào hứng và hứng thú học. Vì trẻ đã thực sự hòa mình vào thế giới âm nhạc đầy hấp dẫn. 3.2. Làm dùng đồ chơi tự tạo góc âm nhạc Các hoạt động của trẻ trong trường mầm non luôn gắn liền với đồ dùng trực quan. Đây là điều rất cần thiết vì tư duy của trẻ mẫu giáo là tư duy trực quan hình tượng. Trẻ khám phá thế giới xung quanh bằng mắt thấy tai nghe, cấm nắm những đồ dùng đồ chơi. Nếu không có đồ dùng đồ chơi thì trẻ không lĩnh hội kiến thức một cách đầy đủ, nhanh chóng. Bởi vậy để có môi trường học tập tốt tôi không chỉ chú trọng vào trang trí lớp, mà tôi thường xuyên tìm tòi sáng tạo ra nhiều đồ dùng, dụng cụ âm nhạc từ nhiều nguyên vật liệu khác nhau: Vật liệu thiên nhiên, vật liệu phế thải. Điều khó khăn nhất với chúng ta là làm thế nào để trẻ sử dụng đồ dùng đồ chơi đạt hiệu quả cao. Giáo viên phải biết tận dụng các nguyên vật liệu để làm ra nhiều đồ chơi cho trẻ sử dụng trải nghiệm. Các đồ dùng đồ chơi phải được làm từ nguyên vật liệu dễ tìm kiếm, dễ làm, rẻ tiền để cô và trẻ đều có thể tham gia làm. Tôi đã tận dụng các nguyên liệu phế thải dễ tìm kiếm như: Lon bia, lõi chỉ, quả bóng nhựa, vải, hộp bánh kẹo, hộp sữa, vải... Ví dụ: Từ những lon bia với nhiều màu sắc khác nhau, tôi cắt và dán trang trí tạo thành những chiếc kèn, trống lắc rất lạ mắt và dễ sử dụng vào các giờ âm nhạc. Lon bia tôi đã cắt nhỏ trang trí, gắn đính hột hạt bên ngoài và cho sỏi vào trong, sau đó gắn khít lại tạo thành xúc xắc khi lắc phát ra tiếng kêu. Hình ảnh đồ dùng tự tạo từ lon bia Ví dụ: Từ những hộp sữa, hộp bánh hình lục giác, hình tròn, hình tam giác...tôi trang trí và gắn dây tạo thành những cái trống, chiếc đàn trông lạ mắt cho trẻ biểu diễn âm nhạc. Khuyến khích trẻ tự làm hay cùng trẻ trang trí một số đồ dùng đồ chơi để vỗ hay gõ đệm bài hát nhằm gây hứng thú cho trẻ khi sử dụng. Ví dụ: Với lõi chỉ nhỏ, bóng nhựa tôi gắn lại với nhau tạo thành micro cho trẻ tập làm ca sĩ. Còn những lõi chỉ to, tôi cắt hoa, dây trang trí tạo thành nhữngcái trống cơm cho trẻ sử dụng khi biểu diễn hát, múa. Hình ảnh một số dụng cụ tự tạo từ vật liệu phế thải Bên cạnh đó tôi sử dụng nguyên liệu từ thiên nhiên như cây trúc tôi cắt ngắn, đục lỗ và trang trí thêm dây làm thành sáo trúc, còn với ống tre tôi làm thành bộ gõ âm nhạc...Tất cả những đồ dùng, đồ chơi trên đều phải ở trạng thái mở, trẻ dễ dàng lấy và sử dụng. Cùng với những dụng cụ âm nhạc như gáo dừa: Gỗ vụn, vỏ dừa, cây tre... làm thành phách tre, dụng cụ gõ Tôi luôn chú ý sắp xếp tất cả các dụng cụ âm nhạc một cách khoa học hợp lý để tạo môi trường mở, giúp trẻ sử dụng một cách dễ dàng và thoải mái bằng các sản phẩm của cô và trẻ làm ra phù hợp với từng chủ điểm. Ngoài ra, cô còn có thể hướng dẫn trẻ cách làm hình ảnh rối túi là các nhân vật có trong bài hát bằng cách vẽ các nhân vật và gắn vào những chiếc túi đựng đường để các nhân vật có thể cử động được khi trẻ lồng bàn tay vào đấy. Những nhân vật rối ngón tay cũng không kém phần ngộ nghĩnh.Từ những mảnh vải vụn, giấy màu, xốp màu... Tôi cắt trang trí và khâu lại tạo thành rối ngón tay có nhiều nhân vật khác nhau, phù hợp nội dung bài hát để khi trẻ lên hát trẻ lấy hình ảnh đó ra hát hoặc vận động. Ví dụ 1: Khi dạy trẻ bài hát: “Gia đình ngón tay” trong chủ đề gia đình thì cô cho trẻ lấy rối ngón tay có hình ảnh những người thân trong gia đình để trẻ hát sẽ gây sự hứng thú cho trẻ tham gia vào hoạt động. Hình ảnh minh hoạ rối ngón tay Ví dụ 2: Khi dạy trẻ bài hát về một số con vật sống trong rừng “Đố bạn”, “Con voi”. Cô cho trẻ lên chọn nhân vật phù hợp và thể hiện bài hát. Tôi còn tận dụng những mảnh vải vụn, giấy bọc hoa làm được rất nhiều trang phục, váy thời trang ở góc âm nhạc, để khi trẻ hoạt động ở góc chơi, trẻ có thể mặc trang phục tự chọn mà mình thích và biểu diễn. Khi bố trí góc âm nhạc tôi chú ý sao cho tiếng ồn ào trẻ tạo ra ở góc chơii không ảnh hưởng tới những hoạt động tĩnh ở chỗ khác. Tôi cùng phụ huynh lớp tôi sưu tầm các thể loại băng nhạc thiếu nhi, mầm non, dân ca, nhạc cổ điển... các loại nhạc cụ dân tộc. Khi tổ chức các hoạt động cho trẻ tôi sử dụng mô hình, tranh cho trẻ quan sát.Để kích thích tính tò mò, ham hiểu biết lôi cuốn trẻ vào góc chơi âm nhạc, tôi luôn chú ý thay đổi chất liệu, những thiết bị tạo âm thanh khác nhau định kỳ, tạo điều kiện cho trẻ sử dụng tối đa. Bên cạnh những đồ dùng tự tạo thì tôi còn sưu tầm các đồ dùng với chất liệu khác nhau như: Chai, cốc, chén, ly... Với những chai thủy tinh và chiếc đũa. Tôi xếp những chai thành dẫy, rót vào đó những lượng nước khác nhau có thể phát ra những tiếng khác nhau.Cô giúp trẻ khám phá âm thanh bằng cách lấy 1 thanh nhỏ gõ vào các chai nước. Những chai giống nhau có lượng nước giống nhau sẽ phát ra âm thanh giống nhau. Trẻ rót thêm nước vào một số chai và gõ. Trẻ so sánh âm thanh phát ra từ các chai có lượng nước khác nhau. Từ đó trẻ sắp xếp các chai thành dẫy từ chai phát ra âm trầm đến bổng.Chúng ta có thể thay thế bằng những chiếc ly xếp lại gần nhau và dùng chiếc đũa gõ sẽ phát ra âm thanh rất hay và mới lạ với trẻ. Tại góc âm nhạc, tôi còn chú ý tạo điều kiện cho trẻ thể hiện những ý tưởng, mong muốn của trẻ, đặc biệt phát huy tác dụng của trẻ hỗ trợ nhau, liên kết với nhau tổ chức các hoạt động mang tính nghệ thuật.. Có thể cho trẻ phối hợp chơi với nhóm tạo hình trang trí váy áo làm mặt nạ hóa trang....Trẻ vô cùng sung sướng khi được sử dụng đồ dùng do chính trẻ tạo ra, để thực hiện các hoạt động âm nhạc. Tất cả những đồ dùng đồ chơi đó không những phục vụ cho hoạt động âm nhạc mà còn phục vụ cho hoạt động khác như: Hoạt động góc, khám phá khoa học, thể dục... Như vậy với sự sáng tạo trong việc làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ và có hiệu quả áp dụng vào nhiều hoạt động nhất là với hoạt động âm nhạc. Tôi đã thu hút sự tập trung trẻ vào hoạt động âm nhạc. Trẻ được trải nghiệm với đồ dùng đồ chơi. Từ đó, kết quả hoạt động âm nhạc của trẻ luôn được cải thiện về môi trường âm nhạc và chất lượng. 4. Biện pháp 4: Lồng ghép hoạt động âm nhạc với một số môn học khác 4.1. Lồng ghép âm nhạc với bộ môn làm quen văn học Trong giờ LQVH giáo viên dạy trẻ cảm thụ bài thơ, câu chuyện thông qua việc đọc diễn cảm, hiểu nội dung... để truyền đạt tới trẻ những vẻ đẹp của tiếng nói dân tộc, sản phẩm trí tuệ và tình cảm của bao thế hệ người Việt Nam nối tiếp nhau. Thông qua việc dạy bài thơ “Chim chích bông” của tác giả Nguyễn Viết Bình, sau khi trẻ đọc thơ xong cô kết hợp cho trẻ nghe bài hát “Chim chích bông” do nhạc sĩ Văn Dung phổ nhạc. Bài hát: Chim chích bông Thơ: Nguyễn Viết Bình Nhạc: Văn Dung Vui tươi – rộn ràng Chim chích bông Bé tẹo teo. Rất hay chèo từ cành na ra cành bưởi, sang bụi duối em vẫy gọi chích bông ơi. Luống rau tươi sâu đang phá. Chim xuống nhé có thích không? Chú chích bông liền sà xuống bắt sâu Cùng và luôn mồm. Thích thích thích! thích thích thích! (Minh họa bài thơ phổ nhạc) Có nhiều bài thơ có cùng chủ đề với bài hát, tuy là lời thơ không hoàn toàn trùng với lời bài hát nhưng mang ý nghĩa mở rộng nhận thức cho trẻ trong tiết học đó như: Trẻ đọc bài thơ “Mèo đi câu cá” của: Thái Hoàng Linh. Sau khi đọc thơ kết hợp hát bài: “Thương con mèo” giúp trẻ cảm thụ và hiểu thêm nội dung bài thơ. Đồng thời thể hiện tình cảm của trẻ thông qua tiết học đó. Khi cho trẻ đọc bài thơ “Chúng em chơi giao thông” của tác giả Ngô Tô Ngải kết hợp nghe hát bài “Em đi qua ngã tư đường phố” của nhạc sĩ Hoàng Văn Yến; Thơ “Chú bộ đội hành quân trong mưa” kết hợp nghe hát bài “Màu áo chú bộ đội” sáng tác của Nguyễn Văn Tý. Khi kể cho trẻ nghe “Sự tích Hồ Gươm” có thể cho trẻ nghe kết hợp bài hát “Yêu Hà Nội” Một sự kết hợp hài hòa giữa âm nhạc và văn học đã làm cho các tiết thơ, truyện sinh động, hấp dẫn đồng thời giúp trẻ cảm thụ nội dung của bài thơ, câu chuyện qua bài hát đó. Ngoài ra một số bài đồng dao, thơ, truyện trong chương trình cũng được nhiều nhạc sĩ sáng tác thành nhạc và cũng được chuyển thể thành bài hát như: “Gánh gánh gồng gồng” “Kéo cưa lừa xẻ” ”Rềnh rềnh ràng ràng”. Thông qua hoạt động làm quen văn học kết hợp với âm nhạc sẽ giúp trẻ tiếp thu nhanh, mau thuộc và gây hứng thú trong quá trình học của trẻ. 4.2 Lồng ghép âm nhạc trong hoạt động tạo hình Giáo dục âm nhạc trong giờ tạo hình là giáo viên sử dụng âm nhạc ở đầu tiết học hoặc sử dụng trong khi trẻ thực hiện bài tạo hình, âm nhạc đóng vai trò khơi dậy không gian trầm lắng của giờ học tạo hình và thời gian của bản nhạc cũng chính là thời gian trẻ thực hiện bài tập tạo hình của mình. Ví dụ: Khi dạy trẻ vẽ hoa mùa xuân chủ đề thế giới thực vật, thì cô cho trẻ hát bài “Màu hoa” và đàm thoại nội dung bài hát. + Trong bài hát bông hoa có những màu gì? + Trong vườn cây còn có gì nữa (nhiều lá, nhiều cây...) Những câu hỏi đàm thoại đó giúp trẻ có thêm một số ý tưởng trong quá trình vẽ để có sản phẩm sáng tạo. Hoạt động tạo hình Đề tài Nghe nhạc kết hợp Vẽ Mưa Hoa Con gà trống Mưa rơi (Dân ca xê đăng) Màu hoa (Hồng Đăng) Gà trống thổi kèn Nặn xé dán Đàn gà con Con cá Vườn cây ăn quả. Vịt con Đàn gà con Cá vàng bơi (Hà Hải) Vườn cây của ba Đàn vịt con (Mộng Lân) Vẽ Hoa mùa xuân Chú bộ đội Bầu trời đêm trăng Mùa xuân đến rồi Cháu thương chú bộ đội. Ánh trăng hoà bình Qua hoạt động tạo hình đã hình thành ở trẻ tích chất nhịp điệu trong âm nhạc và nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc thông qua tình hình thực tế ở trường lớp. 4.3 Lồng ghép âm nhạc trong giờ khám phá khoa học Giờ cho trẻ khám phá khoa học nhằm trau dồi năng lực hoạt động trí tuệ, nhận biết môi trường tự nhiên, môi trường xã hội. Để hiểu đúng đắn các đối tượng, trẻ phải quan sát, tiếp xúc nhiều lần bằng các giác quan. Việt kết hợp sử dụng âm nhạc trong giờ học góp phần tạo cho trẻ có cảm xúc với đối tượng. Ví dụ: Khi giới thiệu một số loài hoa, yêu cầu trẻ phân biệt được một số loài hoa và so sánh, nhận xét sự giống và khác nhau về cấu tạo, hình dáng, màu sắc, hương thơm...biết thưởng thức vẻ đẹp, mùi thơm của hoa, biết yêu quý, bảo vệ hoa. Cho trẻ nghe bài hát Đi cấy- dân ca Thanh Hóa được đặt lời mới dưới tên Hoa trong vườn vừa nhằm mục đích cho trẻ tiếp xúc với làn điệu dân ca, vừa mang ý nghĩa giáo dục đạo đức. Hoặc có thể cho các cháu nghe bài hát Ra chơi vườn hoa của Văn Tấn. Để trẻ nhận biết môi trường xã hội, hiểu công việc lao động của người lớn, với chủ đề chú công nhân, yêu cầu trẻ nhận biết được một số công việc của người công nhân xây dựng, dệt vải... và ý nghĩa của công việc đó trong xã hội để từ đó trẻ biết kính trọng, yêu quý người lao động và biết giữ gìn đồ chơi. Kết hợp sử dụng cho trẻ nghe bài hát Cháu yêu cô chú công nhân của Hoàng Văn Yến, Cháu yêu cô thợ dệt của Thu hiền. Về chủ đề các mùa trong năm, ngoài sự miêu tả, dùng tranh ảnh giảng giải...Có thể kết hợp cho trẻ nghe các bài sau đây để tăng thêm ấn tượng về thiên nhiên phong phú: Vườn trường mùa thu (Cao Minh Khang), Khát vọng mùa xuân (Mô da), mùa hè đến (Nguyễn Thị Nhung). Trẻ rất yêu thích các con vật, thường các em làm quen qua câu chuyện phim ảnh và các con vật nuôi gần gũi trong gia đình. Giờ làm quen với môi trường xung quanh, cô giáo có nhiệm vụ giới thiệu, phân loại các con vật điển hình sống ở các môi trường khác nhau như dưới nước, trên cạn, trên không. Tùy từng nội dung cụ thể để chọn cho các cháu nghe kết hợp với các bài hát. Ví dụ: Tìm hiểu con vật sống trong rừng như: Khỉ, voi, hươu... Cho trẻ nghe kết hợp bài hát “Đố bạn”. Âm nhạc trong giờ làm quen với môi trường xung quanh góp phần tạo cho giờ học thêm sinh động, phát huy tích cực các giác quan của trẻ, đem tới cho các cháu nhiều ấn tượng mạnh mẽ sâu sắc. 5. Biện pháp 5: Sáng tác và sưu tầm một số bài hát, trò chơi âm nhạc. Trẻ em rất thích học hát và hát cho mọi người nghe. Những bài hát nói về các con vật gần gũi, rau, củ, quả, các loại phương tiện giao thông... được trẻ rất yêu thích. Để cho trẻ không bị nhàm chán với bài hát quen thuộc và cho trẻ được mở rộng, tiếp xúc với những bài hát mới phù hợp với từng chủ đề, tôi đã cố gắng sưu tầm một số bài hát mới nhạc nước ngoài và nhac Việt mang mục đích giáo dục cao phù hợp với lứa tuổi đã phát huy nhiều tác dụng để dạy trẻ. Tôi đã dạy trẻ các bài hát mới vào giờ đón trẻ, hoạt
File đính kèm:
- skkn_mot_so_bien_phap_nang_cao_chat_luong_giao_duc_am_nhac_c.doc