Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở Trường Tiểu học

PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
 Nghị quyết Trung ương 2 (khóa VIII) của Đảng đã khẳng định đội ngũ nhà giáo là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục. Để nâng cao chất lượng giáo dục, trước hết phải nâng cao chất lượng đội ngũ. Chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục là “chìa khóa vàng” và là điều kiện tiên quyết để nâng cao chất lượng và đổi mới giáo dục toàn diện GD&ĐT.
 Đúng vậy, đội ngũ nhà giáo đóng vai trò quyết định chất lượng giáo dục. Nhà giáo không chỉ đơn thuần là người chia sẻ kiến thức và kỹ năng mà còn là người góp phần nuôi dưỡng, phát triển tâm hồn, hình thành nhân cách cho thế hệ trẻ. Để đáp ứng nhu cầu đổi mới của xã hội, để thực hiện thắng lợi các nghị quyết của Đảng về giáo dục, việc nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục là một yêu cầu cấp thiết đặt ra cho những nhà quản lý cũng như mỗi người giáo viên trong các nhà trường nói chung và trường Tiểu học nói riêng. 
 Đổi mới chất lượng giáo dục ở các nhà trường, trọng tâm là đổi mới chất lượng chuyên môn và nghiệp vụ của đội ngũ nhà giáo. Để làm tốt công tác này, cần làm rõ trách nhiệm đổi mới ở hai khâu chi phối trực tiếp đến chất lượng đội ngũ nhà giáo là khâu đào tạo của các trường sư phạm và khâu bồi dưỡng của các cơ sở giáo dục phổ thông. Là người quản lý một trường tiểu học, tôi luôn suy nghĩ, quan tâm tìm các giải pháp để nâng cao chất lượng đội ngũ. 
 Trong những năm gần đây, cùng với đổi mới sách giáo khoa, giáo dục nước nhà không ngừng đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức hoạt động, khuyến khích điều chỉnh chương trình và nội dung sao cho phù hợp với tình hình thực tế của từng địa phương. Các cấp quản lý hàng năm đều có chương trình tập huấn cho giáo viên, tuy nhiên kết quả đạt được chưa đáp ứng được sự kỳ vọng của phụ huynh học sinh và toàn xã hội. Vậy vấn đề còn nằm ở đâu ? Phải chăng là ở khâu tổ chức và quản lý ?
 Có thể khẳng định: Hoạt động của tổ chuyên môn tốt, thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ như Điều lệ Trường Tiểu học đã qui định sẽ góp phần tích cực, quyết định rất lớn đến việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đáp ứng được những yêu cầu của quá trình đổi mới giáo dục.
 Trong các năm trước đây hoạt động của tổ chuyên môn chưa đi vào thực chất để nâng cao chất lượng dạy học, sinh hoạt tổ chuyên môn còn nặng về hình thức giải quyết các sự việc chưa liên quan đến công tác chỉ đạo chuyên môn, thi đua ... Họp tổ chuyên môn chưa đều, còn mang nặng thủ tục hành chính đảm bảo về số lượng sinh hoạt trong tuần, tháng mà chưa đầu tư về chất lượng sinh hoạt. 
Vậy làm thế nào để nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn đạt hiệu quả như mong muốn? Tìm câu trả lời cho vấn đề này, qua thực tế quản lí chỉ đạo ở trường Tiểu học, chúng tôi nhận thấy việc việc bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên qua sinh hoạt tổ chuyên môn là một yếu cầu cấp bách mà bất kỳ nhà quản lí giáo dục nào cũng phải băn khoăn, trăn trở. Trong kinh nghiệm nhỏ này, tôi mạnh dạn đề xuất "Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở Trường Tiểu học".
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU: 
- Hoạt động của tổ chuyên môn trong trường Tiểu học.
- Biện pháp, cách thức, phương pháp tổ chức sinh hoạt tổ chuyên môn ở trường Tiểu học. 
- Các nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn của nhà trường nơi tôi công tác.
III. MỤC TIÊU, NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU:
- Mục tiêu: Nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện học sinh.
- Nhiệm vụ: Trên cơ sở lý luận và thực tiễn, thực trạng về sinh hoạt tổ chuyên môn của nhà trường đề xuất các giải pháp có tính khả thi để nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn.
IV. GIẢ THIẾT KHOA HỌC: 
Nếu tổ chức thực hiện sinh hoạt tổ chuyên môn có hiệu quả thì sẽ góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy và giáo dục ở trường Tiểu học.
V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
- Phương pháp nghiên cứu lý luận: Đọc và nghiên cứu các tài liệu văn bản để hiểu được cơ sở lý luận tổ chuyên môn ở trường tiểu học. 
- Phương pháp quan sát: Thông qua việc kiểm tra nội dung, cách thức sinh hoạt tổ chuyên môn để có những số liệu về thực trạng giúp cho việc nghiên cứu. 
- Phương pháp đàm thoại: Trao đổi, chia sẻ với các cán bộ quản lý và giáo viên tiểu học để thu thập thông tin phục vụ cho mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu. 
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Tập hợp lại những kinh nghiệm nghiên cứu và thực tiễn về đánh giá đề xuất các biện pháp. 
VI. ĐÓNG GÓP MỚI CỦA ĐỀ TÀI: Một vài đề xuất cải tiến giúp CBQL ở trường Tiểu học tổ chức chỉ đạo tốt việc thực hiện sinh hoạt tổ chuyên môn góp phần nâng cao chất lượng dạy học, giáo dục trong các nhà trường.
PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ KHOA HỌC
1. Cơ sở lý luận:
	Công tác chuyên môn là hoạt động quan trọng, chủ yếu, quyết định sự tồn tại và phát triển của nhà trường. Tổ chuyên môn là một bộ phận cấu thành, nơi thực thi nhiệm vụ dạy học và giáo dục học sinh. Một nhà trường chỉ có thể thay đổi bằng chính nội lực của mình. Động lực quan trọng để giúp nhà trường phát triển chính là mối quan hệ, sự tương tác, giúp đỡ lẫn nhau trong khối đoàn kết và sự nỗ lực vươn lên của mỗi cá nhân.
	Mục 2 Điều 18 Điều lệ Trường Tiểu học quy định nhiệm vụ của tổ chuyên môn như sau:
 - Xây dựng kế hoạch hoạt động chung của tổ theo tuần, tháng, năm học nhằm thực hiện chương trình, kế hoạch dạy học và hoạt động giáo dục;
 - Thực hiện bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, kiểm tra, đánh giá chất lượng, hiệu quả giảng dạy, giáo dục và quản lí sử dụng sách, thiết bị của các thành viên trong tổ theo kế hoạch của nhà trường;
 - Tham gia đánh giá, xếp loại giáo viên theo quy định Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học và giới thiệu tổ trưởng, tổ phó.
 Như vậy tổ chuyên môn có chức năng, nhiệm vụ, vai trò rất quan trọng trong việc triển khai, thực hiện các nhiệm vụ giáo dục của nhà trường. Có thể khẳng định: Hoạt động của tổ chuyên môn tốt, thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ như Điều lệ Trường Tiểu học đã qui định sẽ góp phần tích cực, quyết định rất lớn đến việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đáp ứng được những yêu cầu của quá trình đổi mới giáo dục.
	Sinh hoạt chuyên môn là một hoạt động nhằm bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, năng lực sư phạm cho giáo viên, góp phần tháo gỡ những khó khăn trong quá trình giảng dạy và thực hiện nhiệm vụ. Nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn là những vấn đề về thực hiện nhiệm vụ giảng dạy và giáo dục học sinh, thực hiện các văn bản chỉ đạo, thực thi nhiệm vụ năm học và các yêu cầu mang tính thức tiễn được mang ra thảo luận, phân tích dưới nhiều góc độ và rút ra những kết luận sư phạm, những biện pháp khả thi có thể vận dụng vào thực tiễn, từ đó nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ của giáo viên. Sinh hoạt chuyên môn nhằm góp phần bồi dưỡng giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp giáo viên Tiểu học.
	Để việc sinh hoạt tổ chuyên môn trong nhà trường đi đúng hướng, đạt được mục tiêu thì cần thiết phải quản lí, chỉ đạo nội dung này một cách khoa học, chặt chẽ và có những biện pháp quản lí khả thi nhất phù hợp điều kiện thực tế về đội ngũ giáo viên, tình hình học sinh trong môi trường sư phạm của nhà trường.
2. Cơ sở thực tiễn:
2.1. Thực trạng chung
 Thực tiễn cho thấy, trường nào mà công tác quản lí, chỉ đạo sinh hoạt tổ chuyên môn có hiệu quả thì sinh hoạt của tổ chuyên môn có nền nếp, nội dung sinh hoạt bám sát yêu cầu, mục tiêu dạy học, nội dung chương trình, sách giáo khoa và nhiệm vụ năm học, tháo gỡ kịp thời những khó khăn trong quá trình thực hiện nhiệm vụ giảng dạy của giáo viên, phong trào thi đua dạy và học tốt, chất lượng học tập của học sinh từng bước được nâng lên. Ngược lại, trường nào công tác quản lí thiếu khoa học, buông lỏng quản lí việc sinh hoạt tổ chuyên môn thì chất lượng giảng dạy của nhà trường đó đạt hiệu quả thấp.
 Một giáo viên tiểu học nhất là giáo viên văn hoá làm công tác chủ nhiệm và dạy các môn của một lớp rất bận. Mỗi tuần dạy 8 - 10 buổi, soạn bài, chấm bài, chuẩn bị phương tiện thiết bị dạy học và làm công tác chủ nhiệm và các công việc khác chiếm rất nhiều thời gian. Làm thế nào để giáo viên hào hứng tham gia sinh hoạt tổ chuyên môn là cả một vấn đề cần quan tâm của công tác quản lí chuyên môn trong nhà trường, đòi hỏi phải có sự quản lí chặt chẽ về mặt thời gian, về nội dung. Nội dung sinh hoạt phải thiết thực, gắn bó chặt chẽ với nhiệm vụ của giáo viên, làm cho giáo viên thấy cần phải tham gia sinh hoạt chuyên môn và có nhu cầu sinh hoạt chuyên môn.
	Theo quy định, tổ chuyên môn sinh hoạt hai tuần một lần nhưng thực tế có những nơi không thực hiện đầy đủ, cắt xén thời gian, không đảm bảo thời lượng dẫn đến nội dung sinh hoạt không đảm bảo, giáo viên khi gặp khó khăn không được giúp đỡ kịp thời; các văn bản chỉ đạo không được tìm hiểu kĩ càng dẫn đến thực hiện không tốt, ảnh hưởng đến hiệu quả giảng dạy của giáo viên và người phải chịu thiệt thòi chính là học sinh.
	2.2 Thực trạng đội ngũ giáo viên và việc sinh hoạt chuyên môn ở trường nơi tôi công tác.
- Trường có 3 tổ chuyên môn ( Tổ 1, Tổ 2+3, Tổ 4+5 ). Mỗi tổ chuyên môn có từ 6 đến 12 giáo viên, đều có trình độ trên chuẩn đạt tỉ lệ 90% trở lên ;
	Nhìn chung, đội ngũ giáo viên nhà trường ổn định, có sức khỏe, có phẩm chất đạo đức tốt, có uy tín với học sinh và nhân dân địa phương, nhiệt tình trong công việc và có khả năng hoàn thành tốt nhiệm vụ. Hoạt động chuyên môn của nhà trường trong nhiều năm có nền nếp, chất lượng dạy và học được nâng lên qua từng năm học. Tuy vậy, cũng như một số trường khác, vấn đề chỉ đạo sinh hoạt tổ chuyên môn còn bộc lộ một số tồn tại sau:
- Tổ trưởng chưa phát huy hết vai trò của mình, thường có tâm lí coi mình cũng như giáo viên bình thường khác, chỉ lo hồ sơ đầy đủ, sạch đẹp; chưa phân công nhiệm vụ cho giáo viên theo đúng yêu cầu, nhiệm vụ; chưa chủ động xây dựng và thực hiện kế hoạch, chưa mạnh dạn trong việc đề xuất các ý kiến để nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn.
- Nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn chưa phong phú, hình thức còn đơn điệu, gò bó, chưa đi sâu vào các vấn đề trọng tâm đổi mới phương pháp dạy học và tháo