Sáng kiến kinh nghiệm Một số trò chơi Toán học nhằm nâng cao sự hứng thú cho học sinh trong dạy học Toán 3

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN PHÚC THỌ
TRƯỜNG TIỂU HỌC VÂN PHÚC
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 Tên sáng kiến: 
 Một số trò chơi Toán học nhằm nâng cao sự hứng thú 
 cho học sinh trong dạy học Toán lớp 3. 
 Họ tên: Hoàng Thị Trúc Sinh
Chức vụ:	Giáo viên
Đơn vị: Trường Tiểu học Vân Phúc
 NĂM HỌC: 2015- 2016
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 I. SƠ YẾU LÝ LỊCH:
 - Họ và tên: HOÀNG THỊ TRÚC SINH Giới tính: Nữ
 - Ngày tháng năm sinh: 27 / 05 / 1968.
 - Năm vào ngành: Ngày 01 tháng 9 năm 1988.
 - Nguyên quán: Xuân Phú- Phúc Thọ - Hà Nội
 - Trú quán: Xuân Phú- Phúc Thọ - Hà Nội
 - Dân tộc: Kinh
 - Chức vụ hiện nay: Giáo viên.
 - Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Vân Phúc - Phúc Thọ - Hà Nội.
 - Trình độ chuyên môn: Cao đẳng Sư Phạm. Chuyên ngành: Tiểu học.
 - Số năm trực tiếp giảng dạy: 28 năm
 - Khen thưởng: Đạt danh hiệu : Chiến sĩ thi đua cấp cơ sở.
MỤC LỤC
I. ĐẶT VẤN ĐỀ..................................................................................... Trang 4
1. Lý do chọn sáng kiến........................................................................... Trang 4
2. Mục đích nghiên cứu.............................................................................Trang 5
3. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................Trang 5
4. Nhiệm vụ nghiên cứu.............................................................................Trang 6
5. Phạm vi nghiên cứu...............................................................................Trang 6
6. Đối tượng nghiên cứu............................................................................Trang 6
7. Tác dụng của trò chơi Toán học............................................................Trang 6
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.....................................................................Trang 8
1.Cơ sở lý luận của vấn đề...................................................................... .Trang 8
2. Thực trạng của vấn đề...........................................................................Trang 9
III . CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN...................................................Trang 11
1. Nguyên tắc khi sử dụng trò chơi Toán học......................................... Trang 11
2. Các bước tiến hành tổ chức trò chơi Toán học....................................Trang 12
3. Một số trò chơi sử dụng trong dạy – học Toán 3.................................Trang 12
IV. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM........................Trang 24
V. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ..........................................................Trang 26
1. Kết luận................................................................................................Trang 26
2. Kiến nghị................................................................................. .............Trang 26
 I. ĐẶT VẤN ĐỀ
 1 . Lý do chọn sáng kiến:
 Đổi mới phướng pháp dạy học không chỉ là phong trào mà còn là một yêu cầu bắt buộc đối với giáo viên nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. Vì vậy người giáo viên phải chủ động tìm tòi những cách thức mới trong việc truyền đạt kiến thức thông qua các phương pháp, kĩ thuật dạy học. Để gây hứng thú học tập cho các em bằng cách lôi cuốn các em tham gia vào các hoạt động học tập thì phương pháp trò chơi Toán học được coi là một trong những phương pháp rất hiệu quả trong quá trình dạy học, đặc biệt là trong dạy học toán 3.
 Trò chơi Toán học là một hoạt động được tổ chức có tính chất vui chơi, giải trí nhưng có nội dung gắn với bài học hoặc các hoạt động học tập của học sinh. Vì đặc điểm hồn nhiên hiếu động của trẻ nên một trong những yêu cầu đáng chú ý của việc đổi mới phương pháp dạy học toán là phải làm sao cho học sinh vui thích khi học toán. Muốn thế ta cần tìm cách đưa nhiều hình thức học tập vui vào trong các giờ toán. Một trong các hình thức đó là trò chơi Toán học. 
 Trò chơi toán học là trò chơi trong đó có chứa một yếu tố toán học nào đó. Khác với các trò chơi thông thường, trò chơi toán học dù chơi theo hình thức nào, thời gian bao nhiêu nó cũng nhằm giải quyết một hoặc một số mục tiêu nhất định nào đó của tiết học. Do đó học sinh không đơn thuần chỉ là giải trí khi chơi mà còn tích luỹ kiến thức một cách nhẹ nhàng, hiệu quả, không nhàm chán trong giờ học.
 Trò chơi có thể phân loại theo số người chơi: trò chơi tập thể, trò chơi cá nhân. Trò chơi có thể là trò chơi vận động, trò chơi trí tuệ, cũng có thể kết hợp vận động với trí tuệ.Vì là một trò chơi nên trò chơi toán học mang đầy đủ các đặc điểm của trò chơi, nhưng trò chơi toán học khác với trò chơi "phi toán" ở chỗ ít nhiều phải chứa một yếu tố toán học nào đó. 
 Trong nhà trường, trò chơi toán học có thể tổ chức như một hoạt động dạy học toán. Cơ sở tâm sinh lí khẳng định hoạt động dạy học toán dưới dạng trò chơi toán học rất phù hợp với lứa tuổi tiểu học. Thực tế cũng cho thấy hình thức tổ chức trò chơi toán học dễ được HS hưởng ứng và tích cực tham gia. Việc sử dụng trò chơi Toán học trong quá trình dạy học toán 3 nhằm làm cho việc hình thành kiến thức, rèn luyện kĩ năng của học sinh bớt đi vẻ khô khan, tăng thêm phần sinh động, hấp dẫn. Nó có tác động giúp học sinh thay đổi hình thức học tập, chống mệt mỏi, tăng cường khả năng thực hành, vận dụng các kiến thức đã học gây hứng thú, thói quen tập trung tính độc lập, ham hiểu biết và khả năng suy luận giao tiếp của học sinh. Khi chơi, HS tưởng tượng suy nghĩ, lập luận đạt kết quả cao mà không nghĩ đó là mình đang học nên sự “khô khan, cứng nhắc” của giờ học toán trở nên nhẹ nhàng, quá trình học tập sẽ được diễn ra một cách tự nhiên và hấp dẫn hơn. 
 Xuất phát từ lí do trên, qua thực tế giảng dạy và nghiên cứu, tôi mạnh dạn chọn sáng kiến “Một số trò chơi Toán học nhằm nâng cao sự hứng thú cho học sinh trong dạy học Toán lớp 3” 
 2. Mục đích nghiên cứu.
 Góp phần đổi mới phương pháp dạy học môn Toán ở Tiểu học theo phương hướng phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh, tăng cường hoạt động cá thể phối hợp với học tập giao lưu. Hình thành và rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, góp phần gây hứng thú học tập môn Toán cho học sinh, một môn học được coi là khó khăn, khô khan, hóc búa thì việc đưa ra trò chơi toán học nhằm mục đích để các em học mà chơi, chơi mà học. Trò chơi toán học không những chỉ giúp các em lĩnh hội được tri thức mà còn giúp các em củng cố và khắc sâu các tri thức đó.
 3. Phương pháp nghiên cứu.
 Để thực hiện sáng kiến này, tôi đã sử dụng các phương pháp sau :
 a: Nghiên cứu tài liệu :
 - Đọc các tài liệu sách, báo, tạp chí giáo dục... có liên quan đến nội dung sáng kiến.
 - Đọc sách giáo khoa, sách giáo viên, các loại sách tham khảo: Toán tuổi thơ, giúp em vui học toán.
 b: Nghiên cứu thực tế :
	- Dự giờ, trao đổi ý kiến với đồng nghiệp về nội dung các trò chơi toán học
	- Tổng kết rút kinh nghiệm trong quá trình dạy học.
	- Tổ chức và tiến hành thực nghiệm sư phạm (Soạn giáo án đã thông qua các tiết dạy để kiểm tra tính khả thi của sáng kiến).
 4. Nhiệm vụ nghiên cứu
 	- Tìm hiểu về các trò chơi học tập Toán 3
	- Tìm hiểu về thực trạng tài liệu trò chơi Toán 3.
 - Tạo cho các em có hứng thú trong học tập, không bị khô khan, nặng nề và áp lực trong dạy và học toán.
 5. Phạm vi nghiên cứu :
	- Sáng kiến kinh nghiệm được thực hiện tại trường Tiểu học Vân Phúc.
	- Tài liệu : Sách giáo khoa Toán, sách hướng dẫn giáo viên, sách trò chơi toán học nói chung.
 6. Đối tượng nghiên cứu:
 Đối tượng nghiên cứu là học sinh ở lớp 3A trường Tiểu học Vân Phúc trong năm học 2015- 2016. Tôi đã thực hiện nghiên cứu trên tất cả các đối tượng học sinh lớp 3, lấy kết quả đối chứng trong từng giai đoạn sau khi áp dụng sáng kiến này vào giảng dạy.
 7. Tác dụng của trò chơi Toán học:
	Hoạt động vui chơi là hoạt động mà động cơ của nó nằm trong chính quá trình hoạt động bản thân trò chơi chứ không nằm ở kết quả chơi. Trò chơi là loại hoạt động vui chơi theo luật, luật của trò chơi chính là các quy tắc định rõ mục đích, kết quả và yêu cầu của trò chơi.
	Trò chơi Toán học là trò chơi mà luật của nó bao gồm các quy tắc gắn với kiến thức kỹ năng có được trong hoạt động học tập, gắn với nội dung bài học, giúp học sinh khai thác vốn kinh nghiệm của bản thân để chơi, thông qua chơi học sinh được vận dụng các kiến thức kỹ năng đã học vào các tình huống của trò chơi và do đó học sinh được luyện tập củng cố mở rộng kiến thức kỹ năng đã học. Như vậy trong trò chơi Toán học các kỹ năng học toán được đưa vào trò chơi.
	Chơi là một nhu cầu cần thiết đối với học sinh Tiểu học, có thể nói nó quan trọng như ăn, ngủ, học tập trong đời sống các em. Chính vì vậy các em luôn tìm mọi cách và tranh thủ thời gian trong mọi điều kiện để chơi. Được chơi các em sẽ tham gia hết sức tự giác và chủ động. Khi chơi các em biểu lộ tình cảm rất rõ ràng như niềm vui khi thắng lợi và buồn bã khi thất bại. Vui mừng khi thấy đồng đội hoàn thành nhiệm vụ, bản thân các em thấy có lỗi khi không làm tốt được nhiệm vụ của mình. Vì tập thể mà các em khắc phục khó khăn, phấn đấu hết khả năng để mang lại thắng lợi cho tổ, nhóm trong đó có mình. Đây chính là đặc tính thi đua rất cao của các trò chơi. Vì vậy khi đã tham gia trò chơi, học sinh thường vận dụng hết khả năng về sức lực, tập trung sự chú ý, trí thông minh và sự sáng tạo của mình.
	Trò chơi Toán học làm thay đổi hình thức hoạt động của học sinh, giúp học sinh tiếp thu kiến thức một cách tự giác tích cực. Giúp học sinh rèn luyện củng cố kiến thức đồng thời phát triển vốn kinh nghiệm được tích luỹ qua hoạt động chơi. Trò chơi Toán học rèn luyện kỹ năng, kỹ xảo, thúc đẩy hoạt động trí tuệ, nhờ sử dụng Trò chơi Toán học mà quá trình dạy học trở thành một hoạt động vui và hấp dẫn hơn, cơ hội học tập đa dạng hơn.Trò chơi không chỉ là phương tiện mà còn là phương pháp giáo dục.
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 1.Cơ sở lý luận của vấn đề:
	Bậc tiểu học là bậc học góp phần quan trọng trong việc đặt nền móng cho việc hình thành và phát triển nhân cách học sinh. Mô