Sáng kiến kinh nghiệm Một số phương pháp rèn chính tả cho học sinh lớp 3

I-LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
 1.Lý do chọn đề tài :
 Mục tiêu đầu tiên của giáo dục Tiểu học là rèn luyện cho học sinh kỹ năng đọc thông viết thạo chữ quốc ngữ. Phân môn chính tả là một phần trong nội dung chương trình môn Tiếng Việt ở bậc Tiểu học. Đây là môn học có vị trí đặc biệt trong chương trình vì nó đảm nhiệm việc hình thành và phát triển các kỹ năng 
cơ bản: nghe, nói, đọc, viết. Có các kỹ năng chính tả thành thạo sẽ giúp cho học sinh học tập, giao tiếp và tham gia các quan hệ xã hội được thuận lợi, nắm bắt được những thông tin một cách chính xác, đồng thời việc mỗi thành viên xã hội phát âm chuẩn và viết đúng chính tả sẽ góp phần giữ gìn sự trong sáng, thống nhất của Tiếng Việt mà học sinh là một trong những thành phần của xã hội đó.
Dạy chính tả là một quá trình rèn luyện lâu dài, không chỉ ở giờ chính tả mà có thể rèn luyện phân tích từ phân môn: Tập đọc, Luyện từ và câu, Tập làm văn. Một học sinh làm một bài văn rất hay nhưng mắc nhiều lỗi chính tả thì bài văn đó không đạt điểm cao.
Qua thực trạng nhiều năm giảng dạy, tôi thấy kĩ năng viết chính tả của học sinh lớp 3 còn mắc các lỗi thông thường như viết hoa tùy tiện, các lỗi do phát âm, hoặc thiếu dấu thanh, âm cuối,Học sinh viết sai nhiều lỗi chính tả do các em không nắm được nghĩa của từ, không nhớ quy tắc chính tả, nghe – hiểu nội dung còn hạn chế, do phương ngữVì vậy, việc giảng dạy phân môn chính tả lớp 3 trong nhà trường cần được mỗi giáo viên quan tâm, đầu tư nhiều hơn trong những năm học tiếp theo. Để làm được điều đó mỗi giáo viên phải tự học, tự nghiên cứu, tự rèn luyện bản thân để đáp ứng tốt hơn nữa nhu cầu học tập của học sinh.
 Chính vì những lí do nêu trên mà tôi đã chọn đề tài sáng kiến kinh nghiệm :
 “Một số phương pháp rèn chính tả cho học sinh lớp 3” để làm sáng kiến kinh nghiệm cho mình.
 2. Mục đích nghiên cứu
 Năm học 2017-2018, tôi được phân công làm công tác chủ nhiệm và giảng dạy lớp 3B. Đây là lớp có độ tuổi đồng đều.Tổng số có tất cả 33 em.
 Qua khảo sát thực tế, tôi nhận thấy học sinh trong việc viết đúng chính tả còn nhiều hạn chế.Học sinh còn viết sai chính tả nhiều.Đó là những tồn tại mà tôi còn còn băn khoăn và muốn tìm ra biện pháp để nâng cao chất lượng viết đúng chính tả cho học sinh.
 3. Nhiệm vụ nghiên cứu
 Nghiên cứu sách giáo khoa, sách giáo viên, vở bài tập của môn Tiếng Việt lớp 3 để tìm hiểu các nội dung , các bài dạy liên quan đến phân môn chính tả lớp 3 hiện nay
 Tìm ra các biện pháp rèn luyện kĩ năng phù hợp để khắc phục những sai sót mà giáo viên và học sinh thường mắc nhằm nâng cao hiệu quả dạy chính tả cho học sinh lớp 3
 4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
Đối tượng: Nội dung, phương pháp dạy chính tả lớp 3.
+ Phạm vi: Học sinh các lớp 3B 
+ Thời gian thực hiện đề tài bắt đầu từ tháng 8 năm 2017 đến giữa tháng 3 năm 2018
 5.Phương pháp nghiên cứu 
Trong quá trình nghiên cứu tôi có sử dụng một só phương pháp sau:
Phương pháp nghiên cứu luận
 Phương pháp giải quyết vấn đề
 3- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế.
 4- Phương pháp luyện tập, thực hành .
 5- Phương pháp phân tích ngôn ngữ
PHẦN II : NỘI DUNG
 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN:
 Chữ viết hiện nay của người Việt là chữ viết ghi lại theo phát âm. Do đó việc viết đúng phải dựa trên đọc đúng, đọc đúng là cơ sở của viết đúng. Tuy nhiên do yếu tố vùng miền, cách phát âm mỗi nơi mỗi khác. Mặc dù những quy tắc, quy ước về chính tả được thống nhất theo ngữ pháp chung. Nhưng việc “viết đúng chính tả” trong học sinh tiểu học nói chung và học sinh lớp tôi nói riêng còn nhiều khó khăn, tồn tại mà mỗi giáo viên và học sinh cần phải nổ lực để khắc phục tồn tại trên.
 Người giáo viên muốn đánh giá kết quả học tập của học sinh cũng phải thông qua năng lực viết đúng chính tả của các em. Vì vậy mỗi thầy, cô giáo cần phải nhiệt tình trong công tác giảng dạy rèn cho học sinh viết đúng chính tả ngay từ đầu các em dần dần ham thích trong mỗi giờ học chính tả như các môn học khác.
2.CƠ SỞ THỰC TIỄN 
2.1. Việc dạy của giáo viên:
 Qua thực tế dự giờ và thăm lớp của các giáo viên trong trường cũng như trường bạn tôi nhận thấy rằng:
 -Giáo viên chưa xác định chính xác thời lượng cho từng hoạt động,chưa có những câu hỏi gợi mở nhằm nâng cao chất lượng giờ dạy.Viêc rèn chữ trên lớp đóng vai trò quan trọng nhằm uốn nắn học sinh viết chính tả chính xác hơn.
 - Giáo viên chưa chú ý đến đối tượng học sinh yếu nên các em trình bày các bài thơ còn chưa đúng, còn sai về độ cao các con chữ
- Giáo viên chưa chú ý rèn cho bản thân và học sinh đọc đúng chuẩn.
 2.2 : Việc học của học sinh:
-Nhiều học sinh còn mải chơi, chưa thực sự có thái độ học tập đúng đắn 
-Tình hình thực tế cho thấy vốn từ các em còn hạn chế. Các em chỉ hiểu nghĩa của các từ ngữ ở mức độ đơn giản trong khi từ ngữ Tiếng Việt vô cùng phong phú.
- Học sinh lớp 3 còn một số em đọc chưa đúng chuẩn, chưa xác định được các tiếng mình đọc được cấu tạo bằng những yếu tố ngữ âm chuẩn ( con chữ ) nào để viết cho đúng.
- Các em chưa tập trung chú ý khi viết nên dẫn đến việc viết sai âm, vần, thanh. Nhiều em chưa có kĩ năng kiểm tra lại chữ viết của mình để so sánh với cách đọc chuẩn có giống nhau chưa.
2.3: Nguyên nhân
- Học sinh viết sai chính tả chủ yếu do các em bị mất căn bản từ lớp dưới, chưa nắm vững âm, vần, chưa phân biệt được cách phát âm của giáo viên, chưa hiểu rõ nghĩa của từ, chưa có ý thức tự học, tự rèn ở nhà, chưa chú ý khi viết chính tả.
- Học sinh viết sai chính tả do một số lỗi sau:
+ Lỗi do vô ý, chưa cẩn thận (như thiếu dấu phụ, thiếu dấu thanh).
+ Lỗi về các vần khó (uya, uyu, uênh, oang, oeo, ươu, uyên, uyêt, uêch, ).
+ Lỗi do phát âm sai (at/ac, et/ec, an/ang, iu/iêu, iêc/iêt, ươc/ươt, ).
+ Lỗi do không hiểu nghĩa của từ (để dành/tranh giành, dở dang/giang sơn, ).
+ Lỗi do không nắm được quy tắc chính tả (g chỉ được ghép với a, ă, â, o, ô, ơ, u, ư và gh, 
ngh chỉ ghép với e, ê, i ).
 Qua thống kê các loại lỗi, tôi thấy học sinh thường mắc các loại lỗi sau:
a) Về thanh điệu: Học sinh chưa phân biệt được hai thanh hỏi và thanh ngã.
* Ví dụ: nghĩ hè (từ đúng: nghỉ hè ); suy nghỉ (từ đúng: suy nghĩ ); sữa lỗi (từ đúng: sửa
b) Về âm đầu:
- Học sinh còn viết lẫn lộn một số chữ cái ghi các âm đầu sau đây:
+ g/ gh: đua ge, gi bài
+ ng/ ngh: ngỉ nghơi.
+ c/ k: céo cờ, cẹp tóc 
+ s/ x : sẻ gỗ, chim xẻ.
+ d/ gi: dữ gìn, da vị .
c) Về âm chính:
 Học sinh hay mắc lỗi khi viết chữ ghi các âm chính trong các vần sau đây:
+ ai/ay/ây: máy bây (máy bay).
+ ao/au/âu: lâu bàn ghế (lau bàn ghế).
+ oe/eo: sức khẻo (sức khỏe).
+ iu/êu/ iêu: kì dịu (kì diệu).
+ ăm/âm: đỏ thấm (đỏ thắm); tối tâm (tối tăm).
+ăp/âp: gập gỡ (gặp gỡ).
+ ip/iêp: nhân diệp (nhân dịp).
+ ui/ uôi: cuối đầu (cúi đầu); cúi cùng (cuối cùng).
+ ưi/ ươi: trái bửi (trái bưởi); khung cưỡi (khung cửi).
+ ưu/ươu: mươu trí (mưu trí); con hưu (con hươu).
d) Về âm cuối:
 Học sinh thường viết lẫn lộn chữ ghi âm cuối trong các vần sau đây:
+ at/ac: đất các (đất cát).
+ an/ang: cái bàng (cái bàn).
+ ăt/ăc: mặt quần áo (mặc quần áo).
+ ăn/ăng: khăng quàng (khăn quàng).
+ ât/âc: gậc đầu (gật đầu).
+ ân/âng: vân lời (vâng lời).
+ êt/êch: lệch bệt (lệt bệt)
+ ên/ênh: bện tật (bệnh tật).
+ iêt/iêc: thiếc tha (thiết tha).
+ uôn/uông: mong muống (mong muốn).
+ uôt/uôc: suốc đời (suốt đời).
+ ươn/ương: vường rau (vườn rau).
e) Lỗi viết hoa:
 Đây là loại lỗi phổ biến và trầm trọng nhất trong các bài viết của các em, trong tất cả bài viết của học sinh trong lớp 
 Qua khảo sát thống kê tôi thấy hầu hết các loại lỗi chính tả các em đều mắc (kể cả học sinh khá, giỏi) số lỗi mà các em mắc nhiều nhất là lỗi viết hoa, lỗi phụ âm đầu và lỗi âm chính. So với yêu cầu về kĩ năng viết chính tả (không quá 5 lỗi trong một bài) thì trình độ kĩ năng viết chính tả của học sinh còn quá thấp (số bài có từ 6 lỗi trở lên chiếm 41%: khảo sát chính tả đầu năm).
 Thực trạng trên đây là rất đáng lo ngại đòi hỏi mỗi chúng ta cần phải nghiên cứu và tìm ra nhiều biện pháp giúp đỡ các em khắc phục lỗi chính tả.
 3.MỘT SỐ GIẢI PHÁP THỰC HIỆN
3.1Khảo sát thực trạng:
 Năm học 2017 -2018 tôi được phân công chủ nhiệm lớp 3B.Qua khảo sát đầu năm bài Chính tả (Nghe –viết): “Cậu bé thông minh” của lớp, tôi thu được kết quả như sau: 
Lỗi sai
Phụ âm đầu
Vần
Dấu thanh
Số lượng
14
18
20
 Để khắc phục những hạn chế ở trên, dựa vào những thuận lợi đang có. Tôi mạnh dạn thực hiện 5 giải pháp sau:
- Luyện phát âm.
- Phân tích so sánh.
- Giải nghĩa từ.
- Ghi nhớ mẹo luật chính tả.
 - Viết đúng chính tả qua các bài tập
 Dưới đây là một số giải pháp thay thế một phần của giải pháp cũ đã được thực hiện và đem lại hiệu quả dạy học cao hơn.
 3.2 Một số biện pháp khắc phục lỗi chính tả:
 Trước tình hình học sinh lớp viết còn sai nhiều lỗi chính tả, tôi đã áp dụng một số biện pháp khắc phục như sau:
* Luyện phát âm:
 Muốn học sinh viết đúng chính tả, trước hết giáo viên phải chú ý luyện phát âm cho mình và cho học sinh để phân biệt các thanh, các âm đầu, âm chính, âm cuối vì chữ quốc ngữ là chữ ghi âm, giữa cách đọc và cách viết thống nhất với nhau. Nếu giáoviên chưa phát âm chuẩn, do ảnh hưởng của cách phát âm ở địa phương, sinh ra và lớn lên trong môi trường phát âm như vậy nên các em cũng có thói quen phát âm sai dẫn đến hiện tượng viết sai chính tả. 
 Ví dụ: ăn cơm - en cơm; hoa sen - hoa xen; cái vung - cái dung; cái kéo - cái kếu; đồng bào - đồng bồ, Giáo viên phải phát âm rõ ràng, tốc độ vừa phải mới có thể giúp học sinh viết đúng chính tả.
*Phân tích so sánh:
 Do phương ngữ của địa phương nên cách đọc của các em chưa thống nhất với chữ viết nên tôi giúp các em nắm rõ nghĩa của từ để viết cho đúng. Song song với việc luyện đọc đúng chuẩn cho học sinh, khâu phân tích so sánh tiếng, từ cũng rất quan trọng trong giờ học chính tả. Trước khi viết bài tôi thường có bước phân tích so sánh một số tiếng