Sáng kiến kinh nghiệm Lựa chọn một số bài tập phát triển sức mạnh nhằm nâng cao thành tích nhảy cao kiểu nằm nghiêng cho học sinh nam khối lớp 11 trường THPT

PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI.
Thể dục thể thao là một hoạt động không thể thiếu trong đời sống xã hội, ngoài mục đích nâng cao sức khoẻ cho mọi người nó còn là một hoạt động vui chơi giải trí, phương tiện giao tiếp về văn hoá, nghệ thuật có tác dụng giúp con người phát triển cả về “Đức – Trí – Thể – Mỹ”. TDTT còn là phương tiện giao lưu văn hoá giữa các dân tộc, quốc gia nhằm thắt chặt tình hữu nghị trên toàn thế giới.
Trong hệ thống các môn thể dục thể thao thì điền kinh là một trong những môn được nhiều người quan tâm tập luyện, đặc biệt phổ biến trong các trường học bởi nó là một môn cơ bản, dễ học, dễ phổ biến cho tất cả học sinh – sinh viên tham gia. Tập luyện điền kinh không những nâng cao sức khoẻ cho người tập mà còn là cơ sở để phát triển các tố chất thể lực khác như: nhanh - mạnh - bền - khéo léo.
Bộ môn điền kinh bao gồm nhiều môn thi đấu trong đó môn nhảy cao nói chung, nhảy cao kiểu nằm nghiêng nói riêng là môn được tập luyện và thi đấu rộng rãi trong các trường phổ thông, các hội khoẻ, các giải thi đấu từ trung ương đến địa phương. Tuy nhiên qua thực tế tìm hiểu thì thành tích nhảy cao kiểu nằm nghiêng của học sinh là chưa cao. Bởi vậy việc giảng dạy môn nhảy cao kiểu nằm nghiêng ngày càng được chú trọng song vẫn còn gặp nhiều khó khăn.
Các trường THPT nằm trên địa bàn miền núi nên nền tảng thể lực của học sinh còn hạn chế, riêng thành tích môn nhảy cao nằm nghiêng của học sinh khối lớp 11 còn thấp so với thành tích môn nhảy cao nằm nghiêng của các trường trong huyện. 
Xuất phát từ những lí do trên, tôi mạnh dạn nghiên cứu đề tài:“Lựa chọn một số bài tập phát triển sức mạnh nhằm nâng cao thành tích nhảy cao kiểu nằm nghiêng cho học sinh nam khối lớp 11 trường THPT ”
II. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.
Để giải quyết nhịêm vụ trên của đề tài tôi sử dụng các phương pháp sau :
1. Phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu.
Phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu là quá trình tham khảo các tài liệu chung và chuyên môn liên quan đến lĩnh vực nghiên cứu của đề tài. 
Trên cơ sở đọc và phân tích tài liệu có liên quan đến đề tài, phương pháp này chúng tôi sử dụng trong quá trình nghiên cứu nhằm mục đích tìm hiểu cơ sở khoa học của các hình thức tổ chức tập luỵên trong môn học tự chọn Bóng Đá cho học sinh trừơng THPT .
2. Phương pháp phỏng vấn toạ đàm.
Chúng tôi sử dụng phuơng pháp này để phỏng vấn trực tiếp và gián tiếp phiếu hỏi các giáo viên thể dục của trừơng THPT. Các vấn đề phỏng vấn tập trung vào việc tìm hiểu một số biện pháp và hình thức tổ chức tập luyện môn học tự chọn Bóng Đá thông qua đó thu thập số liệu cần thiết làm cơ sở cho việc lựa chọn các biện pháp và hình thức tổ chức tập luyện.
3. Phương pháp quan sát sư phạm.
Quan sát sư phạm là phương pháp thu thập thông tin về quá trình giáo dục dựa trên cơ sở tri giác trực tiếp các hoạt động của giáo viên, học sinh và cán bộ quản lí giáo dục. 
Trong quá trình học tập tại trừơng đã sử dụng quan sát sư phạm dự giờ các thầy cô giáo trong môn Bóng đá, qua đó rút ra được những kinh nghiệm thực tiễn kết hợp với cơ sở lí luận để xác định áp dụng hình thức tổ chức tập lụyên môn học tự chọn Bóng đá làm căn cứ cho viêc tổ chức thực nghiệm sư phạm.
4. Phương pháp thực nghiệm sư phạm. 
Là phương pháp nghiên cứu có hệ thống và logic một hiện tượng, một quá trình giáo dục nhằm trả lời câu hỏi “nếu quá trình đó được thực hiện trong điều kiện đã được khống chế, phát triển, về tính liên hệ giữa nguyên nhân và kết quả”.
Để giải quyết nhiệm vụ đề tài, thực hiện phương pháp này bằng cách thực thực nghiệm song song. Trong quá trình nghiên cứu đã phân thành hai nhóm, mổi nhóm 30 học sinh có cùng lứa tuổi, giới tính, cùng địa bàn dân cư, tương đương nhau về sức khoẻ, thành tích.
PHẦN II. NỘI DUNG
I. NHỮNG THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN.
1.Thuận lợi.
+ Về đội ngũ giáo viên: tổ bộ môn thể dục hiện tại có 10 giáo viên với trình độ đạt chuẩn, các giáo viên có tuổi đời công tác lâu năm. Nhìn vào đội ngũ giáo viên của tổ ta thấy được sức trẻ chiếm ưu thế hơn.
+ Về thực trạng giảng dạy và học tập môn nhảy cao ở các trường phổ thông:
Nhảy cao là môn thể thao không đòi hỏi nhiều về trang thiết bị, kĩ thuật tương đối đơn giản, dễ phổ cập, phù hợp với mọi lứa tuổi, giới tính, do đó nhảy cao là một nội dung cơ bản trong chương trình giáo dục thể chất. 
Ở cấp THPT các em được làm quen và tập luyện với kĩ thuật nhảy cao kiểu nằm nghiêng . Việc giảng dạy môn nhảy cao trong nhiều năm qua đã được chú trọng (tăng cường : đệm, cột, sào...) và đạt kết quả nhất định, song cả thầy và trò còn phải phấn đấu nhiều hơn nữa mới đáp ứng được phong trào ngày càng phát triển mạnh mẽ. Để giảng dạy tốt hơn nữa kĩ thuật nhảy cao nằm nghiêng cho học sinhthì giáo viên cần phải nắm chắc được đối tượng và không ngừng chọn lựa cải tiến, các biện pháp, nội dung giảng dạy cho phù hợp, gây ảnh hưởng tốt đến sự phát triển toàn diện các bộ phận cơ thể học sinh.
2. Khó khăn:
- Đa số học sinh đều ở xa trường nên việc tập luyện, ngoại khóa của các em còn ít.
- Nhiều học sinh chưa có đủ điều kiện đảm bảo cho việc tập luyện thể dục, bố mẹ các em đa phần đều làm nông thôn nên kinh tế còn khó khăn, do vậy các em đều ăn chưa no và chưa đủ chất dẫn đến khi tập luyện nhanh bi mệt mỏi.
- Hầu hết các trường THPT được đầu tư về cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ dạy học. Song chưa đầy đủ để đáp ứng cho việc dạy và học.
II. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỂN.
1. Cơ sở lý luận của việc giảng dạy kỹ thuật động tác.
Giảng dạy kỹ thuật động tác là một quá trình giúp cho học sinh hình thành kỹ năng, kỹ xảo vận động, khi tiến hành giảng dạy cần phải tuân thủ theo những nguyên tắc quá trình giáo dục và giáo dưỡng thể chất. Bất kỳ hoạt động giảng dạy nào dù đơn giản hay phức tạp đều tuân thủ theo nguyên tắc hình thành kỹ năng, kỹ xảo vận động từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp.Giai đoạn dạy học ban đầu rất quan trọng bởi vì giai đoạn này hình thành nên kỹ thuật động tác, những sai lầm về lệch lạc động tác nếu không tạo nên sự tiếp thu, thu hút học sinh về động tác kỹ thuật sẽ dẫn đến những sai lầm như vậy hiệu quả đạt được sẽ không cao.
2. Đặc điểm giải phẩu sinh lí lứa tuổi học sinh THPT. 
Lứa tuổi học sinh THPT là lứa tuổi đầu thamh niên là thời kì đạt được sự trưởng thành về mặt thể lực, nhưng sự phát triển cơ thể còn kém so với sự phát triển cơ thể của người lớn. Có nghĩa ở lứa tuổi này cơ thể các em đang phát triển mạnh. Khả năng hoạt động của các bộ phận cơ thể được nâng cao cụ thể là:
2.1. Về mặt tâm lý.
Ở tuổi này các em đang phát triển các chức năng tâm lý,đây là giai đoạn mà sự phát triển trí tuệ của các em mang tính chất hưng phấn ,đang dần hình thành năng lực làm việc cũng như nhân cách được hình thành.Các em phần nào đã ý thức được công việc mình làm, ở tuổi này các em tỏ ra ham tìm tòi học hỏi và rất nhạy cảm với cái mới. Tuy nhiên về mặt tâm lý các em hay nóng vội, chủ quan dẫn đến hiệu quả công việc chưa cao.
2.2. Về Hệ vận động .
+ Hệ xương: ở lứa tuổi này cơ thể các em phát triển mạnh mẽ về chiều dài, bề dày, hàm lượng các chất hữu cơ trong xương giảm do hàm lựơng magiê, phốt pho, can xi trong xương tăng. Quá trình cốt hoá xương ở các bộ phận chưa hoàn tất chỉ xuất hịên sự cốt hoá ở một số bộ phận như mặt. Các tổ chức sụn đựơc thay thế bằng mô xương nên cùng vơi sự phát triển của xương cột sống không giảm, trái lại tăng lên có xu hứơng cong vẹo. Vì vậy mà trong quá trình giảng dạy cần tránh cho học sinh tập luyện với dụng cụ có trọng lượng quá nặng và các họat động gây chấn thương quá mạnh.
+ Hệ cơ: ở lứa tuổi này cơ của các em phát triển nhanh để đi đến hoàn thiện nhưng phát triển không đều và chậm hơn so với hệ xương, cơ to phát triển nhanh hơn cơ nhỏ, cơ co phát triển nhanh hơn cơ duổi, khối lựơng cơ tăng lên rất nhanh, đàn tính cơ không đều chủ yếu là nhỏ và dài. Do vậy khi hoạt động cơ chóng mệt mỏi, vì vậy khi tập luyện giáo viên giảng dạy cần chú ý phát triển cơ bắp cho các em.
+ Hệ tuần hoàn: ở lứa tuổi này hệ tuần hoàn đang trên đà phát triển mạnh để kịp thời phát triển toàn thân, tim lớn hơn khả năng co bóp của cơ tim phát triển mạnh, do đó nâng cao khá rõ lưu lượng máu trên phút. Buồng tim đã phát triển tương đối hoàn chỉnh, mạch đập bình thường của nam là 70-80 lần/phút, nữ là 75-85 lần/phút. Nhưng khi vận động căng thì tần số nhanh hơn phản ứng của hệ tuần hoàn tương đối rõ rệt trong hệ vận động, nhưng sau vận động mạch và huyêt áp tăng tương đối nhanh chóng, tim trở nên hoạt động dẻo dai hơn. 
+ Hệ thần kinh: ở lứa tuổi này hệ thống thần kinh tiếp tục đựơc phát triển để đi đến hoàn thiện , hoạt động phân tích trên vỏ não về tri giác có định hướng sâu sắc hơn. Kích thứơc của não và hành tuỷ đạt đến mức của ngừơi trưởng thành. Khả năng tư duy phân tích tổng hợp của não tăng lên, tư duy trừu tượng được phát triển tạo điều kiện thuận lợi cho vịêc hình thành nhanh chóng phản xạ có đìêu kiện. Khả năng nhận hiểu cấu trúc động tác và tái hiện chính xác hoạt động vận động được nâng cao. Ngay từ tuổi thíêu niên đã dĩên ra quá trình hoàn thiện cơ quan phân tích và những chức năng vận động quan trọng nhất, nhất là cảm giác bản thể trong đìêu kiện động tác. ở lứa tuổi học sinh không chỉ các phần động tác đơn lẽ như trứơc mà chủ yếu từng bứơc hoàn thiện ghép những phần đã học trứơc thành các liên hợp động tác tương đối hoàn chỉnh ở điều kiện khác nhau phù hợp với từng học sinh.
Mặt khác do hoạt động mạnh của tuyến giáp, tuyến sinh dục, tuyến yên làm cho tính hưng phấn cao của hệ thần kinh chiếm ưu thế, gĩưa hưng phấn và ức chế không cân bằng ảnh hưởng tới hoạt động thể lực, đặc biệt đối vớ nữ, tính nhịp điệu giảm nhanh, khả năng chịu lựơng vận động yếu. Vì vậy khi giảng dạy cần phải thay đổi nhiều hình thức tập luyện, vận dụng các hình thức trò chơi thi đấu để hoàn thành tốt những bài tập đề ra.
+ Hệ hô hấp: ở lứa tuổi này, phổi các em phát triển mạnh nhưng chưa đều khung ngực còn nhỏ, hẹp nên các em thở nhanh và lâu không có sự ổn định của dung tích sống, không khí, vòmg ngực trung bình của nam 67-77 cm, nữ 69-74 cm. Lúc 15 tuổi dung lựơng phổi là 2- 2,5 lít khi 16-18